آشنایی با دستگاه پشم چین

اهمیت پشم چینی

دامداران ایرانی هم مثل بقیه دامداران معمولا سالی یک بار در فصل بهار و در ابتدای اردیبهشت ماه دام های خود را پشم چینی می کنند. علاوه براین موی بزها نیز سالی یک بار در ابتدای تیرماه چیده می شود. گوسفندان با توجه به نوع نژاد و نوع پرورش پشم چینی می شوند.

اگر پشم چینی گوسفندان زود هنگام انجام شود باعث بیمار شدن دام می شود و اگر دیرتر انجام شود تنش حرارتی در گوسفندان بالا می رود و همچنین در ماه های گرم سال رشد پشم متوقف می شود. در نتیجه عدم پشم چینی به موقع منجر به کم شدن کیفیت پشم و کم شدن رشد و مشکلات دیگر برای دام می شود.

بهترین زمان برای پشم چینی با توجه به نوع آب و هوا و درجه حرارت تعیین می شود. در مناطق روستایی و عشایری معمولا پشم چینی به دلیل سرمای زیاد و تغییرات شدید جوی گوسفندان به پشم خود برای مقاومت در برابر سرما احتیاج خواهند داشت .

دلایل کوتاه کردن پشم گوسفندان

1- چیدن پشم های گوسفندان به دامداران این اجازه را می دهد که علاوه بر کسب در آمد از طریق فروش این محصول سلامت گله خود را نیز بعد از فصل زمستان ارزیابی کنند.

2- پشم زیاد گوسفندان سبب ایجاد بیماری برای آنها می شود زیرا پوست گوسفندان در فصل گرما دچار خارش شده و این حیوانات سعی می کنند خود را به هر چیزی مثل نرده ، دیوار ، و یا حتی گیاهان بمالند تا بلکه با این کار بخشی از خارش بدنشان کمتر شود.

تغذیه مناسب اصل اول در کار دامپروری می باشد .تولید پشم نیز یکی از راههای کسب درآمد برای دامداران است، بین استفاده از تغذیه و جیره مناسب با سرعت رشد پشم گوسفند ارتباط مستقیمی وجود دارد.

در گوسفند ایرانی اکثر نژادها دارای پشم خشن و ضخیم هستند این خاصیت به گوسفندان این امکان را می دهد که در مناطق گرم به دلیل اینکه تارهای پشم به هم چسبیده نیستند سیستم تعرق بدن عملکرد خوبی داشته باشد. گوسفندان که دارای پشم ظریفی هستند طاقت گرمایی خوبی دارند.

آشنایی با دستگاه پشم چین

دستگاه پشم چین برای چیدن پشم شتر ، بز و گوسفند ساخته شده همان طور که می دانید این حیوانات  بدنشان از پشم پوشیده شده است و برای اینکه این حیوانات دچار بیماری پوستی نشوند هر ساله در زمان مشخصی از سال پشم آنها باید توسط افراد ماهر چیده شود.

ساختمان ماشین پشم چین

1-تیغه برش

2-دریچه روغن کاری

3-کابل برق

4-موتور

5- کلید قطع و وصل

6- پیچ تنظیم فشار

7- فیلتر هوا

8- کله پشم چینی

انواع دستگاه پشم چینی

پشم چینی دستی ( دو کارد ) :

در برخی از نقاط جهان که هنوز دسترسی به برق دارای محدودیت است و با کمبود برق مواجه هستند ، از پشم چینی دستی استفاده می شود. این روش به شکل سنتی انجام می شود .

وسایل لازم در پشم چینی دستی

1-قیچی دستی

2-چندین کیسه تمیز جهت نگهداری پشم های چیده شده آماده کرد

3-لباس کار مناسب شامل ماسک ، چکمه ، دستکش را حتما باید پوشید

برای شروع کردن باید سرو گردن گوسفند را گرفته و به آرامی آن را بر روی زمین قرار داده سپس از ناحیه سینه شروع به چیدن پشم حیوان کرد بعد از قفسه سینه به سراغ ناحیه سر و گردن رفته و  پشم های تمام قسمت ها را به طور مرتب با قیچی چید. در زمان کوتاه کردن پشم گوسفندان با آرامش و بدون هیچ عجله شروع به پشم چینی کنید زیرا که با عجله پشم چیدن به پوست و بدن گوسفند آسیب می رسد.

پشم چین برقی

پشم چین برقی دارای سه قسمت شامل ، هند پیس ، شانه ، و بخش کارتر است. پشم چین های برقی دارای موتور قوی هستند که به سقف متصل می شوند . موتور پشم چین های برقی قابل حمل در داخل دسته هند پیس قرار گرفته شده است.

کارترها معمولا دارای چهار نقطه برآمدگی مثلثی هستند و به وسیله چهار انگشت با فشار محکم به قسمت هندپیس متصل می شوند . کارترها اولین بخشی است که کند می شود و احتمالا برای هر شانه حداقل به سه کارتر نیاز است تعویض به موقع کارتر موجب اطمینان از دستگاه می شود.

هنگام خرید شانه پشم چین بسیار دقت کنید که نوعی از شانه را خریداری کنید که به بهترین شکل ، مناسب ،گوسفندان مورد نظر باشد.

نکات مهم هنگام استفاده از پشم چین

1-اگر پشم گوسفند شما کثیف است ابتدا آنرا شسته و تمیز و خشک کرده و سپس از دستگاه استفاده نمایید.

2-در موقع کار هر پانزده دقیقه یک بار تیغ و شانه را روغن کاری کنید

3-تیغ و شانه برای پشم های معمولی می باشد اگر پشم گوسفندان شما زبر است باید تیغ و شانه مخصوص پشم های زبر تهیه کنید

4-اگر شانه های شما شکسته باشد از آن استفاده نکنید چون به گوسفندان آسیب می رساند و باعث زخمی شدن بدن آنها می شود

5-پس از این که عملیات پشم چینی تمام شد کله پشم چین را به طرف پایین نگه دارید و آنرا با بنزین تمیز کنید و سپس روغن کاری و گریس کاری نمایید تا برای دفعه بعد که خواستید گوسفندان را پشم چینی کنید آماده باشد.

رعایت موارد ایمنی در استفاده از پشم چین برقی

1-برای تمیزکردن دستگاه از پشم های مانده در لای تیغه و شانه پشم چین ، باید دستگاه را از برق خارج کنید.

2-استفاده کننده از دستگاه باید تجربه کامل از پشم حیوانی را داشته باشد و از برخورد شانه پشم چین با اشیا و محیط خودداری شود.

3-از به کار بردن شانه و تیغهای شکسته و کچ خودداری شود

4-مواظب باشید اجسام خارجی مثل نخ ، تکه چوب ،داخل تیغه ها نرود

5-برای اینکه حیوان از صدای ماشین نترسد قبل از پشم چینی ماشین را در جلو چشمان حیوان روشن نمایید تا به صدای دستگاه عادت کند

6-هنگام پشم چینی از آویختن گردنبند خودداری کنید

7-از پشم چینی گوسفندانی که پشم بدن شان خیس است خودداری کنید

9-مواظب پیج خوردن  کابل و  کشیده شدن آن بر روی زمین باشید

تمیزکردن پشم چین

هر پانزده روز یک بار دستگاه را روغن کاری کنید به طوریکه تیغ و شانه خشک کار نکند. و با یک دستمال خشک ، روغن چربی های پشم چین را پاک کنید و برای تمیز کردن تیغ و شانه از برس خشک استفاده کنید و پس از تمیز کردن دستگاه برای جلوگیری از زنگ زدگی ، قطعات پشم چین را روغن کاری کنید.

نکته قابل توجه

اگر تیغ و شانه به طور دایم روغن کاری نشود باعث گرم شدن و کاهش عمر آن می شود و از طرف دیگر بازدهی دستگاه کاهش پیدا می کند.

پاک کردن فیلتر هوا

فیلتر هوا در بالای موتور دستگاه قرار گرفته پس از هر نوبت کاری آن را باز کنید و با فرچه خشک و تمیز نمایید.

مزایای استفاده از پشم چین برقی

1-بدلیل بالا بودن سرعت پشم چین صنعتی و برقی روده حیوان پیچ نمی خورد اما در پشم چین سنتی به دلیل طولانی شدن عملیات پشم چینی  گاهی روده گوسفندان پیچ می خورد و در خیلی از موقع ها باعث تلف شدن گوسفندان می شود.

2-در پشم چین برقی ویا صنعتی دست و پای گوسفند با طناب بسته نمی شود و تکنسین پشم چینی نیاز به هیچ کمکی ندارد و به همین علت گوسفندان سنگین تر و آبستن بدون اینکه استرس و فشاری به آنها وارد شوند پشم چینی می شوند اما در پشم چینی سنتی به علت بستن دست وپای گوسفند با طناب و فشاری که به گوسفند وارد می شود احتمال سقط جنین در گوسفند ان آبستن بسیار بالا می باشد

3-در پشم چینی برقی ویا صنعتی یک نفر تکنسین پشم چین در حدود 150تا170راس گوسفند را در روز پشم چینی می کنند اما در پشم چینی سنتی حداکثر یک نفر پشم چین در حدود 40تا70راس گوسفند را روزانه پشم چینی می کنند.

پشم چینی  صنعتی

صنعت دامداری و دامپروری هم مانند دیگر صنعت ها در کل دنیا در حال پیشرفت و صنعتی شدن است. استفاده از ماشین آلا ت یکی از راه های صنعتی شدن دامپروری است. پشم چینی به روش سنتی هم سخت و طاقت فرساست و هم وقت گیر است . استفاده از ماشین آلات برای چیدن پشم به قدری راحت شده که بیشتر هدف دامپرور بهرمندی از پشم گوسفند است تا خود گوسفند.

ویژگی های دستگاه صنعتی

1-قدرت موتور پشم چین صنعتی برای پشم چینی بسیار بالاست این دستگاه دارای موتور الکتریکی و پرقدرتی است   که از نظر اندازه بزرگ نیز می باشد. طراحی که در این موتور بکار رفته طوری است که مانع از داغ شدن موتور می باشد و این به خاطر فن بکار رفته در آن است.

2-در دستگاه صنعتی به خاطر قدرت موتور هنگام پشم چینی ، پشم زیاد در آن گیر نمی کند.  این نوع دستگاه برای پشم چینی گله های بزرگ بکار می رود و یکی دیگر از مزیت های این دستگاه هزینه نگهداری کمتر و خرابی کمتر آنهاست.

3-در دستگاه های صنعتی  ، دستگاه تیز کن تیغه با یک طراحی خاص همراه با دستگاه عرضه می شود. تیغه های پشم چین با توجه به سایشی که با هم دارند و برخورد با پشم گوسفند مدام دچار کندی می شوند به همین علت عرضه دستگاه تیز کن کنار دستگاه پشم چین خود یک مزیت محسوب می شود. تیز کن طوری طراحی شده که از موتور خود پشم چین استفاده می کند و کار دامدار را راحت کرده تا هنگام کند شدن تیغ آن را مدام تمیز کند.

مزیت های دستگاه پشم چین صنعتی

1-دارای سرعت بالای کار

2-لوازم ارزان قیمت

3-امکان کار مداوم و پشت سرهم

4-دارای تیز کن همراه

5-قدرت بالا و عدم گیر کردن هنگام کار

نکات مهم زمان مناسب برای پشم چینی :

1-پشم چینی برای نژادهای پشمی بهتر است پیش از زایش و آبستنی صورت گیرد زیرا پس از زایش کیفیت پشم کاهش می یابد.

2-اگر بره ای تا مرداد ماه فروخته نشد باید حتما پشم چینی شود تا پروارتر شود.

3-در بعضی مناطق کوهستانی ایران پشم گوسفندان در طول سال عوض می شود و به همین دلیل برای جلوگیری از ریزش پشم بهتر است پشم چینی دوبار در طول سال و پیش از ریزش پشم ها صورت گیرد

4-پشم چینی در هوای گرم بهتراست زیرا عدم پشم چینی در ماه های گرم به حساس بودن پوست گوسفندان و به دلیل تابش مستقیم آفتاب ممکن است موجب بیمار شدن دام گردد.

رعایت نکاتی هنگام پشم چینی :

1-از کفش هایی استفاده کنید که در روی سطوح لغزنده تعادل شما را به هم نریزد و نلغزد.

2-از لباس مخصوص استفاده کنید این لباس باید اندازه شما باشد و از جنسی باشد که به راحتی پاره نشود، آستین لباس تنگ باشد و زیورآلاتی اگر دارید از خود هنگام پشم چینی دور کنید.

3-برای جلوگیری از جراحات از دستکش استفاده کنید.

4-از گوشی صداگیر استفاده کنید

5-برای محافظت از چشمانتان از عینک ایمنی استفاده کنید

مکان مناسب جهت پشم چینی:

1-محل مورد نظر به اندازه کافی روشن باشد

2-تهویه محل کار باید به خوبی انجام گیرد چون پرزهای پشم موقع پشم چینی در هوا معلق می شود.

3-پریز برق باید به راحتی در دسترس باشد به طوری که بتوانید در صورت لزوم دو شاخه را به سرعت از برق جدا کنید.

4-کابل نباید خیلی کشیده یا تا شده باشد.

استفاده از دستگاه پشم چین

1-بعد از اتمام پشم چینی دستگاه را خاموش و از پریز برق جدا کنید

2-مواظب رفتارهای گوسفندان در حین پشم چینی باشید دستگاه را در معرض دید گوسفندان قرار دهید

3-گوسفندان را از روبه رو نزدیک کنید و عملیات پشم چینی را شروع کنید.

نکته مهم :

هر فردی می تواند برای انجام پشم چینی اقدام نماید ، اما به دلیل دشوار بودن پشم چینی ، همه افراد نمی توانند این کار را به خوبی انجام دهند . به طوریکه در حین انجام کار بریدگی و صدمه به گوسفند  و فرد ایجاد نشود باید افراد ماهر عملیات پشم چینی را انجام دهند.

دامداران که تعداد گوسفند کمی را پرورش می دهند ، اغلب در یافتن افراد ماهر جهت انجام پشم چینی دچار مشکل می شوند . این دامداران برای صرفه جویی در هزینه می توانند گوسفندان خود را به صورت گروهی با گوسفندان دامداران دیگر پشم چینی کنند.