تفاوت بخاری گلخانه ای و مرغداری چیست؟

سیستم گرمایشی گلخانه  و تهیه بخاری گلخانه  یکی از ضروریاتی است که برای راه اندازی و نگهداری گلخانه  باید در نظر بگیریم. سرمای زیاد (مانند گرم شدن بیش از حد) می تواند رشد گیاه و حتی از بین رفتن محصولات را کاهش دهد و بنابراین برای تولید یک محصول کافی و با کیفیت ، تهیه دمای مطلوب گلخانه  در همه فصول مهم است.

لازم به ذکر است؛ که علاوه بر خنک سازی یا گرمایش گلخانه ، جلوگیری از اتلاف انرژی نیز ضروری است. زیرا بیشتر اوقات هوایی که با انرژی و هزینه خنک یا گرم می شود از منافذ گلخانه  آزاد می شود. بنابراین ، از طریق اقداماتی مانند عایق بندی مناسب گلخانه  و رو به جلوی گلخانه  به سمت جنوب ، می توان تا حد زیادی از این امر جلوگیری کرد و سپس به فکر تهیه بخاری گلخانه (یا سایر تجهیزات گرمایشی) و دستگاه خنک کننده گلخانه  باشید.

یکی از مهمترین موارد در تولید محصولات کشاورزی تولید خارج از فصل است. یکی از دلایل اصلی شیوع روزافزون گلخانه ها در جهان توانایی کنترل شرایط آب و هوایی در فصول مختلف است. در گلخانه ها می توان دما ، رطوبت ، میزان نور خورشید ، اکسیژن و گازهای مؤثر  مانند CO2 را به گونه ای کنترل کرد که تولید از نظر تقاضای محصول و قیمت در بازار مصرف در بهترین زمان ممکن انجام شود. سیستم های گرمایش گلخانه ای ، مانند بخاری گلخانه یا هیتر ، بیشترین تأثیر را بر روی گلخانه ها دارند.

انواع سیستم گرمایش گلخانه یا هیتر گلخانه

1.    گرمایش از کف گلخانه یا گرمایش مرکزی (با نصب سیستم موتور خانه ای و لوله های نصب در کف، بویلر)

o    مزایا: در این روش به هیچ عنوان گاز های سمی وارد گلخانه نمی شوند. امکان نصب لوله ها بر دیواره و سقف گلخانه برای جلوگیری از سرمازدگی وجود دارد. چون گرمایش از طریق شبکه سراسری لوله ها است دیگر نیازی به فن برای پخش هوای گرم نخواهیم داشت.o    معایب: دمای سطح لوله ها باید مرتباً چک شود.

2.    گرمایش از طریق هیتر گلخانه ای و کوره هوای گرم

3.    گرمایش از طریق دیگ بخار:

سیستم کار آن مانند شوفاژ بوده و دارای لوله کشی پیچیده ای است. آب در درون دیگ فولادی یا چدنی گرم می شود و از طریق سیستم های لوله کشی وارد گلخانه می شود. آب پس از اینکه سرد شد و دمایش را از دست داد مجدداً به دیگ بخار برگشت می کند. لوله ها از جنس گالوانیزه یا پلی اتیلن است معمولاً چند سانتی متر بالاتر از کف و یا در کف قرار می گیرند و بدین ترتیب از تجمع سرما در زیر جلوگیری می کنند.

4.    گرمایش تابشی گلخانه:

از طریق المان های مخصوصی که بر روی سقف نصب می شود و مانند نور خوشید گرما را به گیاهان می تابد.

o    مزایا: مصرف سوخت کاهش می یابد. سطح برگ همواره خشک می ماند در نتیجه عمل میعان و بیماری قارچ کاهش می یابد. گرما بدلیل انتشار امواج الکترومغناطیس مانند خورشید به طرف پایین گلخانه نیز می تابد.o    معایب: وقتی بخواهیم تنها قسمتی از گلخانه را گرم کنیم این سیستم کارآیی ندارد چون همواره برای گرمایش کل سالن کاربرد دارد (دارای ضریب یکنواختی پایین).

5.    گرمایش از طریق انتقال گرما از عمق زمین یا جئوترمال (Geothermal)

هیتر گلخانه ای یا کوره هوای گرم یا بخاری گلخانه از مقبولیت بالایی میان گلخانه داران برخوردار است که از مزایای این سیستم گرمایشی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

•    هزینه کمتر نسبت به سایر روش ها•    قابلیت تغییر مکان•    تنوع در قدرت گرمایی نسبت به قیمت•    ایجاد هوای پاک و مناسب جهت رشد گیاهان

انواع هیتر گلخانه یا بخاری از نظر کوره

•    هیتر آهنی گلخانه ای•    هیتر آهنی - استیل گلخانه ای•    هیتر تمام استیل گلخانه ای

انواع هیتر گلخانه یا بخاری گلخانه از نظر دمنده

•    بلوئر•    فن اکسیال

انواع هیتر گلخانه یا بخاری گلخانه از نظر نوع سوخت

•    بخاری گلخانه ای با مشعل گاز سوز یا گازی•    بخاری گلخانه ای با مشعل گازوئیلی•    بخاری گلخانه دوگانه سوز ترکیبی از گاز و گازوئیل (در اثر قطع شدن گاز، سیستم با سوخت گازوئیلی جایگزین شده و شروع به کار می کند.)

از مهم ترین مواردی که باید در انتخاب هیتر گلخانه توجه کرد:

•    اعتبار سازنده هیتر گلخانه یا بخاری گلخانه•    سطح سازه گلخانه•    دمای گرم مورد نیاز گلخانه و حداقل دمای سالیانه در فصل سرما•    سطح زیر کشت•    گارانتی معتبر و خدمات پس از فروش مداوم•    استفاده از جوش استاندارد و مهندسی در اتصال قطعات•    تست کوره به روش های روز مانند تست فشار منفی، تست اولتراسونیک در واحد کنترل کیفی•    تنوع در محل قرارگیری دمنده ها•    توانایی محاسبه دقیق نوع هیتر گلخانه ای با توجه به ابعاد گلخانه، نوع کشت و محل جغرافیایی گلخانه•    استفاده از دمنده ها و مشعل های استاندارد از کارخانجات معتبر•    طراحی دقیق و مهندسی کوره و کوئل ها•    تعداد پاس های رفت و برگشت جهت استفاده حداکثری از گرمای ایجاد شده•    مصرف بهینه سوخت با طراحی به روز کوره•    درجه حرارت خروجی اگزوز کم (بین 90 تا 110 درجه)•    طول کوره استاندارد•    استفاده از پوشش های دو جداره و هوابند گالوانیزه یا استیل•    قابلیت جابجایی راحت با استفاده از چرخ•    استفاده از لوله های خروجی متناسب با ظرفیت با قابلیت تنظیم ارتفاع•    رنگ آمیزی کوره ای پوشش خارجی

تولید گرما در گلخانه ها توسط هیتر گلخانه یا بخاری گلخانه انجام می شود. برای محاسبه میزان اتلاف گرما (و به عبارت دیگر مقدار گرمای مورد نیاز برای تأمین دمای مورد نیاز) گلخانه ، لازم است ابتدا عوامل مؤثر  روی دمای هوای گلخانه شناسایی شود. هیتر گلخانه به عنوان یک نقطه در مکان های مختلف گلخانه مورد استفاده قرار می گیرد و اگرچه ارزان است اما به عنوان یک وسیله مصرف کننده و استهلاک پذیر محسوب می شود. شایان ذکر است؛ که در ایران ، در زمستان ، استفاده از مولد گرما و هیتر گلخانه بیشتر مورد نیاز گلخانه داران ، پرورش دهندگان گل و گیاه و مرغداران است.

اجزای کلی سیستم گرمایش گلخانه

1.    مشعل بخاری گلخانه2.    کوره یا دیگ (از جنس استیل نسوز)3.    پاس ها که سه عدد هستند.4.    لوله های رابط پاس ها5.    خروجی های هوای گرم6.    فن مکنده7.    سوپاپ اطمینان بخاری گلخانه: برای خروج احتمالی گاز مانده در داخل دیگ8.    اگزوز یا دودکش بخاری گلخانه: هر بخاری که در محیط بسته قرار دارد نیاز به اگزوز و یا دودکش جهت خروج گاز های سمی مونوکسید کربن و دی اکسید کربن دارد.9.    تابلو برق

نحوه کار هیتر گلخانه یا بخاری گلخانه

اساس حرکت گرما در بخاری گلخانه یا هیتر گلخانه جریان همرفت است. با روشن شدن دستگاه و ایجاد جرقه ، مشعل که کاملاً داخل دیگ است ، روشن می شود. شعله مستقیماً به جلوی کوره برخورد می کند ، بنابراین در مقابل دیگ بخار مانند یک لنز است و از چندین لایه فولاد ساخته شده است. گرمای تولید شده در اثر جریان همرفت به سمت بالا حرکت کرده و وارد اولین گذر می شود.

از طریق لوله های رابط بین گذرگاه ها وارد گذرگاه دوم می شود و به همین ترتیب وارد گذرگاه سوم می شود. گازهای سمی از جمله مونوکسیدکربن و دی اکسیدکربن از طریق اگزوز از گلخانه خارج می شوند. در نتیجه باعث ایجاد هوای پاک و سالم در محیط برای رشد گیاهان می شود.

در زیر بخاری یا کنار بخاری ، دو یا سه فن مکش قدرتمند وجود دارد که هوای سرد محیط را با فشار مکش می کنند. این هوا در اثر برخورد با دیگ بخار بسیار گرم به سمت بالا حرکت می کند ، در حالی که از بین گردنه ها و لوله های رابط حرکت می کند ، دوباره گرم می شود و از طریق خروجی هوای گرم وارد محیط گلخانه می شود. خروجی ها می توانند سه یا چهار باشند. همچنین برای یکنواختی بهتر می توان هدهای خروجی را در جهات مختلفی قرار داد.

ویژگی های یک کوره هوای گرم خوب برای گلخانه

•    دیگ از جنس استیل•    عایق بودن بدنه•    چرخ دار بودن•    ارتفاع کم

مزایای سیستم گرمایش گلخانه یا بخاری گلخانه

•    ایمنی بالا•    نصب آسان•    دارای کيفيت عالی•    راندمان حرارتی بالا•    فضای کم اشغال شده توسط این هیتر یا بخاری گلخانه ای•    کاهش و صرفه جویی در مصرف انرژی و سوخت•    هزینه نسبتاً پایین نسبت به هیتر های گلخانه ای با عملکرد مشابه و هزینه تعمیر و نگهداری کم•    از لحاظ مقاومت، ظرفیت بیشتر و عمر مفید طولانی•    قابل استفاده برای گلخانه با ظرفیت های مختلف•    به دلیل گرمایش غیر مستقیم به هیچ عنوان مونوکسید کربن و کربن دی اکسید وارد محیط نمی شود.•    صدای کم•    بدون لرزش•    تنظیم دمای گلخانه توسط ترموستات محیطی•    فاصله پرتاب بالا، مناسب ترین سیستم گرمایش در گلخانه های بزرگ

کاربرد هیتر گلخانه یا بخاری گلخانه

•    قابل استفاده در گلخانه، مرغداری ها و دامداری ها•    سالن های تولید و پرورش قارچ•    کارگاه ها•    کارخانجات•    سالن های صنعتی•    سالن های همایش

هیتر مرغداری

اصولاً در یک مرغداری توجه به نکات زیر حائز اهمیت است:

1- خارج ساختن گازهای متصاعد شده از فضولات پرندگان2- تأمین اکسیژن مورد نیاز پرندگان3- ایجاد دمای مناسب در سالن

ما می توانیم به وسیله هواکش هایی  که در انتهای سالن قرار می گیرند، گاز های متصاعد شده از فضولات را خارج سازیم. از سمت دیگر سالن باید اکسیژن مورد نیاز پرندگان را تأمین کنیم.اما دمای این هوای تازه باید قبل از وارد شدن به سالن به اندازه کافی بالا برود تا موجب سرد شدن سالن نشود.

از زمان شکل گیری صنعت طیور ، همیشه نگرانی برای تهیه گرما برای مرغ ها وجود داشته است ، به خصوص در دو هفته اول پس از جوجه ریزی. یک سیستم گرمایشی خوب باید بتواند جوجه ها را به خوبی گرم کند و از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه باشد. به طور کلی ، یک سیستم گرمایش خوب باید قدرت کافی برای تأمین گرمای مورد نیاز را داشته باشد. از نظر هزینه های اولیه و مصرف انرژی مقرون به صرفه ؛ کنترل ، رسیدگی و سرویس دهی آن آسان است و استانداردهای ایمنی لازم را برای پرسنل و مرغ ها دارد.

سیستم گرمایش موضعی

معروف ترین آنها مادر مصنوعی با سوخت های فسیلی است. اجزای مادر مصنوعی معمولاً شامل چتر مادر مصنوعی ، منبع گرما از سوخت و قلاب آویز یا چهارچوب هستند. مادران مصنوعی یا از سقف سالن آویزان می شوند ، یا روی چهارپایه روی تخت یا در لوله های مختلف آب گرم ، نزدیک کف بستر قرار می گیرند. مادران مصنوعی بر اساس نوع سوخت مصرفی ، با استفاده از لوله های آب گرم در نزدیکی کف سالن ، به مادران گاز سوز ، برقی ، دیزل سوز با لامپ های UV و مادر مصنوعی تقسیم می شوند. چتر مادر مصنوعی به عنوان صفحه تابشی عمل می کند و گرمای تولید شده را به سمت مرغ ها و بسترها هدایت می کند. در واقع ، چتر مادر مصنوعی مسئول تمرکز گرما بر روی جوجه است.

سیستم گرمایش کل سالن گرمایشی مرغداری

به این ترتیب کل سالن گرم می شود. این هزینه بر است و برای گرم کردن فضای خالی سوخت بیشتری مصرف می کند. سیستم های گرمایشی معمولاً در فضای بسته نصب می شوند یا هوای گرم از طریق دریچه و کانال دمنده وارد اتاق می شود. انرژی مورد نیاز این وسایل گرمایشی از طریق گاز ، گازوئیل ، مازوت ، روغن و برق تأمین می شود. این سیستم ها که گرما را در سراسر سالن تأمین می کنند میتوان به چهارشاخ، هیتر کورهای و کابینتی، هیترهای موشکی و هیترهای تابشی نام برد.

گرم کننده چهارشاخ گرمایشی مرغداری

در کشور ما در مرغداری های سنتی و نیمه سنتی ، گازهای مصنوعی یا مادران دیزلی قدیمی شناخته می شوند که به چهار شاخ معروف هستند. ساختار اصلی آنها در واقع یک منبع حرارتی است که توسط یک چهارپایه در کف سالن قرار می گیرد. برخی از این مادران مصنوعی برای گرم کردن کل سالن یا به عبارت دیگر به عنوان سیستم گرمایش مرکزی مورد استفاده قرار می گیرند که البته توزیع گرمای خوبی در کل سالن نخواهد داشت.

از معایب این سیستم گرمایشی می توان به احتمال ایجاد جرقه و آتش سوزی در سالن ، استفاده از اکسیژن سالن برای سوخت و افزایش احتمال ابتلا به گله از هیپوکسی ، عدم امکان کنترل خودکار دما در سالن و نیاز به زمان و ثابت اشاره کرد. مراقبت توسط مرغدار یا کارگر ، عدم توزیع یکنواخت گرما در سالن ، بازده پایین تبدیل سوخت به گرما و اتلاف بیش از حد انرژی ، ناکارآمدی در سیستم تهویه تونل و خاموش شدن مکرر و انتشار گازهای سمی از سوخت در سالن در صورت ذکر شده هیچ دودکش برای دستگاه نصب نشده است.

هیتر کورهای گرمایشی مرغداری

مرغداری هیتر شامل مشعل ، دیگ فلزی ، شبکه لوله های موازی ، فن پرقدرت ، ترموستات و صفحه برق است. گرمای ناشی از سوزاندن گاز یا گازوئیل این دستگاه هوای ورودی را گرم می کند و این هوای گرم شده با فشار یک فن قدرتمند به داخل سالن هدایت می شود. هوای گرم با چرخش در سالن به قسمتهای مختلف سالن منتقل می شود. این دستگاه به طور گسترده ای در سیستم های تهویه تونل مورد استفاده قرار می گیرد. محفظه احتراق جدا از لوله های هوای گرم است ، بنابراین گاز احتراق در کوره این دستگاه ها وارد سالن نمی شود.

به طور معمول کابینت ها و محفظه های احتراق این دستگاه ها در جلوی سالن یا خارج از سالن قرار می گیرند و بنابراین اکسیژن سالن برای احتراق استفاده نمی شود. البته در بعضی از مرغداری ها کابینت هایی در سالن قرار می گیرند که توصیه نمی شود. بیشتر مرغداری های کشور از این نوع هیتر استفاده می کنند. برخی از این هیتر ها دارای دو مشعل هستند و از نظر قدرت گرمایی متفاوت هستند و به 50 تا بیش از 700000 کیلوکالری در ساعت می رسند.

هیتر موشکی

هیتر موشکی مرغداری یا جت مسترها از دیگر انواع وسایل گرمایشی است که در سالن های مرغداری استفاده می شود. ساختار آنها استوانه ای است که معمولاً از سقف آویزان است و با مقاومت و قدرت متفاوت در بازار موجود است. از نظر مصرف سوخت ، انواع مشعل های روغن ، مشعل های گازی و مشعل های دیزلی وجود دارد. یکی از مزایای آنها داشتن سنسورهای حرارتی برای روشن و خاموش کردن خودکار دستگاه بدون نیاز به کارگر است. قدرت پرتاب هوا در این سیستم به خوبی توسط هواده های برقی (فن محوری یا سانتریفیوژ) تأمین می شود و هوای گرم 40 تا 50 متر در امتداد سالن پرتاب می شود.

موشک های هیتر در هر دو نوع اگزوز و غیر اگزوز موجود است ، استفاده از انواع اگزوز به شدت توصیه می شود. زیرا گازهای سمی حاصل از سوخت از طریق لوله اگزوز به خارج از سالن منتقل می شود. همچنین لازم به ذکر است؛ که این دستگاه باید دارای لوله هایی برای تأمین اکسیژن مورد نیاز برای احتراق از خارج مرغداری باشد. در گذشته ، وقتی این لوله به طور جداگانه در نظر گرفته نمی شد ، برخی از مشکلات مربوط به آسیت و سایر مشکلات مرتبط با کمبود اکسیژن هوا در محیط داخلی و هیپوکسی پرندگان بود. برخی از مدلهای قابل حمل یا قابل حمل این سیستم نیز در بازار موجود است.

سیستمهای تابشی گرمایشی مرغداری

این سیستم های گرمایشی طیور به جای گرم کردن و انتقال هوای گرم ، گرما را مستقیماً به بدن پرنده هدایت می کنند. سیستم های تابش لوله ای در دهه های اخیر توسعه یافته اند و علاوه بر سالن های مرغداری در استادیوم ها ، پایانه ها و مراکز خرید در مناطق سردسیر مورد استفاده قرار می گیرند. این سیستم ها مزایای بسیاری دارند زیرا از مدار بسته برای سوخت رسانی به گاز داخل آن استفاده می کنند. در این بخاری ها گرمای حاصل از سوخت گاز در داخل یک لوله با آلیاژ مخصوص حرکت می کند و باعث گرم شدن کل لوله می شود.

اشعه مادون قرمز

تابش مادون قرمز توسط فلز مخصوصی که در ساخت لوله های این دستگاه ها استفاده می شود تولید می شود و توسط صفحه بازتابنده ای که در بالای لوله ها نصب می شود ، به کف منعکس می شود. این سیستم گرمایشی بسیار سالم است و بهترین توزیع گرما را از بالا به پشت مرغ ها خواهد داشت. سیستم های گرمایشی موجود مقالات علمی نشان داده است که استفاده از این سیستم ها در مقایسه با سایر منابع گرمایشی باعث کاهش نسبت تبدیل و افزایش سرعت رشد در جوجه های گوشتی می شود. علاوه بر این ، استفاده از این سیستم ها برای صرفه جویی در مصرف انرژی کمتر باعث صرفه جویی در هزینه های زیادی خواهد شد.