انواع پد و فن گلخانه کدام است؟

معمولی ترین و پرکاربردترین سیستم های خنک کننده در گلخانه ، سیستم های سرمایش تبخیری و فن و پد گلخانه می باشند. سیستم های سرمایشی مانند چیلر به خاطر مصرف  بالای برق برای خنک کردن فضاهای بزرگ مانند گلخانه به صرفه نیستند و هزینۀ به کار رفته  باعث رشد قیمت محصول هم می شود . اندازۀ سرمایش در این سیستم های تبخیری به تفاوت دمای خشک و تر مناطق احداث گلخانه بستگی دارد .

هرچه دمای خشک بیشتر باشد و رطوبت هم پایین باشد این سیستم ها بهتر ععل میکنند. سیستم های فن و پد بهترین وسایل تبخیری در گلخانه ها و یکی از تجهیزات بسیار عالی برای تهویه کردن فضاهای گلخانه ای می باشد . سیستم های فن و پد که در گلخانه به کار برده می شوند در بهترین حالتشان اختلاف دمایی به اندازۀ 14 درجه سانتیگراد میان فضای داخل و خارج از گلخانه را ایجاد می کنند.

نحوه عملکرد سیستم فن و پد گلخانه

پد سلولزی همراه با فن های تخلیه یک سیستم خنک کننده برای گلخانه تشکیل داده است و در خنک کردن فضای گلخانه ها بسیار تاثیر گذار است به خصوص در مناطق گرم و نیمه خشک بیشتر استفاده می شود . در ساختار فن و پد آب با عمل مکش پمپ به طور پیوسته روی پدها ریخته می شود و موجب مرطوب شدن و تر شدن پدها می شود در طی این فرآیند هوای گرم و خشک از بین این پدهای مرطوب عبور کرده و بیرون از گلخانه منتقل می شود . هرچه فضا گرم تر و خشک تر باشد سیستم پد و فن بهتر عمل می کنند و بسیار در فضای به کار برده شده تاثیر می گذارند . از طرف دیگر وقتی ساختار و عناصر سیستم درست و صحیح انتخاب شود نتیجۀ بهتر و موثرتری به همراه دارد پس باید در انتخاب سیستم پد دقت بسیار کرد.

نحوه ی نصب سیستم فن و پد در گلخانه

پدها در شکل های مختلف نگهدارندۀ مخصوص از جنس گالوانیزه و آلومینیوم قرار داده می شوند و روی دیوار سالنی که مد نظر  است در جهت مناسب خود قرار می گیرند تا هم کمکی به جریان طبیعی هوا در داخل پدها باشد و فن هم در دیوار مقابل پد یعنی در پشت به باد قرار بگیرند.

در زیر پدها قابی قرار داده می شود که هم نگهدارندۀ پد باشد و هم آب اضافی را جمع کند و  به مخزن اولیه برگرداند تا دوباره این آب  چرخانده  شود و در سیستم جریان پیدا کند. فن های مورد استفاده در اندازه های 100 و 140 برای سالن های بزرگ و در سایز های زیر 100 برای فضاهای کوچکتر مورد استفاده قرار می گیرند.

مشخصات فنی سیستم فن و پد گلخانه

فن های به اندازۀ 100 و 140یک موتور سه فاز و با دور 1400 را دارا می باشند و البته به سفارش و دلخواه مشتری می توان موتور تکفاز هم روی این نوع فن ها تعبیه کرد. تیغه های این فن 6پر بوده و جنسشان از نوع استیل ، فولاد ضد زنگ و یا همچنین پرۀ فلزی با رنگ استاتیک می باشد . اندازۀ هوای خروجی فن های تخلیه (اگزاست) به اندازۀ 140، 4200متر مکعب بر ساعت و اندازۀ 100، 2100 متر مکعب بر ساعت است . اما در موتور فن های از نوع اگزاست 5/1اسب بخار بوده و با دور خروجی 1400 دور در هر دقیقه کار می کند در این نوع فن ها دو نوع وزنه ای و کلاچ دار در بازار موجود می باشد .

نکاتی در مورد فن و پدهای گلخانه

بهترین اندازۀ مسافت فن و پد گلخانه 51 متر است و محدودۀ مطلوب تر آن 30 تا 60 متر می باشد . اما باید به این نکته توجه داشت که فاصله نباید بیشتر از 77 متر باشد . پهنای خنک کننده باید به اندازۀ کل وسعت یکی از دیوارهای کناری یا انتهایی باشد تا هوای خنک به همۀ گیاهان برسد. اما اگر خیلی وسعت داشته باشد می توان به نوع دیگری  قرار داد تا سطح بیشتری داشته باشند.

در مورد ارتفاع باید این گونه باشد که همسطح یا حتی بالاتر از بلندای گیاهان باشد  تا گیاهان از هوای خنک بیشتری بهره مند شوند. قبل از این نوع پد ها و فن ها، پد ها از جنس تراشۀ چوپ نجاری یا خردۀ های چوپ بود اما در حال حاضر، از مواد سلولزی که دارای شیار عرضی هستند استفاده می شود. جدیدا در مناطقی همانند ملایر از سفال به جای پد استفاده می کنند .  آغشته کردن سلولز در پدهای سلولزی  همراه با نمک های ضد زنگ باعث ایجاد یک ترکیب اشباع سخت کننده می شود و عوامل مرطوب کننده باعث بیشتر شدن استحکام و دوام و خاصیت  رطوبت پذیری در پوشال ها می شود .

موارد مهم در طراحی سیستم خنک کننده فن پد در گلخانه

اولین نکته که به آن اشاره می شود باید ببینیم دمای مد نظر برای گلخانه و یا سالن های مرغداری چند درجه در نظر گرفته شده است؟ میانگین درجه مد نظر در منطقه در ماه های گرم سال و همینطور ماه های سرد چند درجه سانتی گراد می باشد؟ همینطور میزان رطوبت باید مد نظر باشد. به خصوص در مناطق جنوبی که اگر دما بیش از حد معمول باشد و یا شمال ایران که رطوبت بالا است  این سیستم جوابگو نمی باشد .

باید دید شدت تابش نور خورشید به سازه چقدر است . هرچقدر ارتفاع گلخانه و یا مرغداری از سطح دریا بالاتر باشد تراک هوا کمتر می شود که در مقابل باید برای خنک شدن فضای گلخانه یا مرغداری حجم بسیاری از هوا جابه جا شود اما اگر سطح ارتفاع آن کم باشد جابه جایی هم کمتر است . پدهای سلولزی به صورت بلوکی عرضه می شوند و عرض همه پدتها 60 سانتی متر می باشد.

محل نصب سیستم فن و پد گلخانه

فن ها در یک طرف گلخانه و پدها در طرف دیگر نصب می شوند مناسب ترین فاصله بین فن و پد بستگی به مساحت و ابعاد محل مورد نظر و تحمل محصول در مقابل دمای بالاتر می باشد اما خب در فاصله 60 متری عملی نمی شود و کارایی ندارد .جاگیری فن ها و پدها باید با توجه به مواردی باشد مانند: پدهای سلولزی با سمت بادهای موسمی تابستانی و فن ها می بایست در طرف گلخانه قرار گیرند، اگر در صورت لزوم فن ها به سمت بادهای موسمی قرار گرفته شوند ظرفیت فن ها باید از 10 تا 15 درصد افزایش یابد و به این ترتیب قدرت اسب موتور فن ها باید زیاد شود.

اگر گلخانه ها در امتدا یکدیگر باشند فن های خروجی نباید باعث تخلیۀ هوای پد به گلخانه دیگری شوند مگر اینکه فاصلۀ آنها به اندازۀ 15 سانتی متر باشد. اگر فن های دو گلخانه به هم نزدیک باشند و در یک ناحیه قرار داشته باشند باید طوری آنها را تنظیم کرد تا از دمیدن باد در برابر یکدیگر جلوگیری شود.