ایمنی هنگام کار با علف تراش

زمین خوب، آب مناسب، خاک غنی از مواد مغذی و فصل گرما به خصوص تابستان از موارد مورد نیاز برای رشد گیاه است.

در فصل تابستان گیاهان رشد می کنند و بعضی مواقع رشد آنها زیاد می شود و این امر جلوگیری می کند از این که هوا به خاک و زمین باغ و باغچه برسد تا بتواند رطوبت را حفظ کند.

یکی از راه‌های حفظ مرغوبیت و رطوبت خاک علف تراشی و چمن زنی به موقع و منظم خاک است.

با پیشرفت علم و تکنولوژی انسان موفق به ساخت ابزارها و وسایل کاربردی در تمام حوزه های صنعتی شد. ابزارها و تجهیزات کشاورزی و باغداری نیز از این امر مستثنی نبودند و توانستند رشد و پیشرفت قابل توجهی داشته باشند

دستگاه علف تراش یا دستگاه علف زن چیست؟

یکی از کاربردی ترین تجهیزات کشاورزی و باغداری دستگاه علف تراش یا دستگاه علف زن  است در انواع و اندازه های گوناگونی طراحی شده است.

وظیفه اصلی دستگاه علف زن، همانطور که از نامش پیداست، تراشیدن و درو نمودن علف های هرز باغ، یونجه، علوفه و امثال این موارد است و به فضای باغ یا باغچه نظم می‌دهد.

در گذشته این کار به وسیله‌ی داس، قیچی و اره انجام می‌شد در حالی که امروزه وسایل و تجهیزات حرفه‌ای و دقیقی برای این کار طراحی شده است. 

ساخت این وسیله باعث شد تا کشاورزان و باغداران به جای استفاده از وسایلی مانند داس، اره و قیچی باغبانی از این دستگاه استفاده کنند و این دستگاه به طرز قابل توجهی سرعت و کارایی آنها را بالا ببرد.

تاریخچه علف زنی

اولین علف زن را مهندسی انگلیسی به نام “ادوین بیرد” در سال 1827 اختراع کرد،  ماشین جوانه زنی در ابتدا برای برش چمن زمین های ورزشی و باغ های گرانقیمت به عنوان یک جایگزین برتر به جای درو کردن طراحی شد.

ثبت اختراع در 25 اکتبر 1830 به عنوان یک ترکیب جدید و کاربرد ماشین برای برداشت یا برش سطوح سبزیجات چمنی، گیاهان چمنزار و زمینهای تفریحی انجام شده است.

پس از ثبت این اختراع  دولتمردان انگلیسی خود از آن استفاده کردند و از کار آن راضی بودند.

دستگاه چمن تراش بیشتر از ده سال مورد استفاده قرار گرفت تا این که اختراع های بعدی ماشینی را تولید کردند که می توانست از نیروی اسب یا الاغ استفاده کند و 60 سال بعد چمن زن با ماشین بخار ساخته شد.

انواع دستگاه علف تراش

دستگاه علف زن در انواع مختلف تولید شد و به دو صورت مختلف برقی و بنزینی طراحی و ساخته شده اند.

- علف تراش برقی:

موتور اصلی این دستگاه با نیروی برق کار می کند. علف تراش برقی از قدرت کمتری برخوردار است و برای باغ های کوچک از آن استفاده می شود.

- علف تراش بنزینی:

نیروی محرکه  این نوع دستگاه از طریق موتور بنزینی تامین می شود. این دستگاه از یک موتور بنزینی همراه با تیغه ای که می ‌تواند در مدل های گوناگون باشد، در کنار دسته برای کنترل دستگاه، میله واسط و تجهیزات کنترلی تشکیل شده است.

در دستگاه علف زن، موتور بنزینی قدرت لازم برای گردش شفت بلند دستگاه را فراهم آورده و این شفت در انتهای میله واسط می تواند انواع تیغه های گوناگون که با اهداف متنوع طراحی شده اند را به گردش اندازند.

قدرت و کارایی هر کدام از این دو (بنزینی و برقی) با هم فرق دارد و باید بر اساس نیاز و حجم کاری که انجام داده می شود این دستگاه را خرید.

دستگاه های  علف تراش دارای  قدرت زیاد و تیغه های بسیار تیز و برنده ای است که با سرعت زیاد انواع گیاهان را هرس می کند. دستگاه علف زن علاوه بر قدرت و توان بالا باید به گونه ای طراحی شده باشد که اپراتور به راحتی بتواند با آن کار کند.

در تمامی علف تراش ها یک گارد محافظ روی تیغه وجود دارد تا مانع از اصابت اجسام سخت روی زمین به اپراتور شود.

قسمت های اصلی دستگاه علف تراش

- موتور:

موتور اصلی ترین قسمت دستگاه علف زن است. این قدرت موتور است که مشخص می کند که این دستگاه قابلیت انجام چه کارهایی و قابلیت کوتاهی و هرس کردن گیاهان مختلف را دارد یا نه.

- لوله ی واسط:

طراحی لوله ی واسط با توجه به نوع دستگاه که به صورت دوشی یا پشتی باشد فرق می کند.

- نگهدارنده:

دسته یا نگهدارنده ی دستگاه علف تراش  در چند مدل تک دسته ، دسته دوچرخه ای ، دایره ای یا حلقه ای است.

- تیغه:

تیغه های علف زن به صورت 2 پره تا 8 پره ساخته شده است و برای هرس کردن علف های مختلف از آن استفاده می شود.

- اجزای دیگر دستگاه:

بعضی از دستگاه های علف تراش به صورت چندکاره طراحی شده است، این دستگاه ها در کنار اجزای اصلی دارای اجزای جانبی از جمله کولتیواتور، گردوچین ، زیتون چین ، شمشادزن، اره شاخه بر ، برش زن چمن و غیره است.

همه ی دستگاه های علف تراش از لحاظ ظاهری شبیه هم است و دارای شفت مستقیم یا خمیده  و در قسمت ابتدائی شفت یک تیغه از جنس هد نخ نایلونی وجود دارد که متصل شده و دوران می کند و قدرت دستگاه به وسیله موتوری که در انتهای شفت قرار دارد تامین می شود و همچنین یک دستگیره روی شفت برای تسلط بیشتر و کنترل بهتر اپراتور وجود دارد.

طول دستگاه علف تراش برای استفاده ی آسان از دستگاه حدود ۱۶۰ سانتیمتر است. چون دستگاه علف تراش دارای وزن کمی و جمع و جور است اگر به مدت طولانی از آن استفاده شود مشکلی پیش نمی آید.

نکته بعدی در مورد هد نخ این دستگاه است که باید برای تعویض هد نخ مهارت کافی لازم است. در این مورد پیشنهاد می شود از هد نخ های ساده و با دوام استفاده شود تا در هنگام عوض کردن آنها با مشکل کمی رو به رو شد.

علف تراش زمینه ی کاری گسترده ای دارد. ضمن آن که شفت بلندتر نیز دارد و دسته دستگاه با فرم حلقوی یا دوچرخه ای طراحی شده است.

علف تراش دارای دو نوع دوشی و پشتی است  که هر دو مورد دارای تجهیزاتی است که می تواند دستگاه را به بدن اپراتور وصل کند.

این کار سبب  می شود توزیع وزن دستگاه متوازن باشد و چون وزن علف تراش بیشتر است،  کار کردن با آن در برخی از قسمت های زمین سخت و دشوار است. انتخاب نوع تیغه علف تراش، بستگی به نیاز استفاده کننده ی آن دارد.

در برخی از مدل ها که تیغه آن خاص است، می توان شاخه های درختان که در ارتفاع  پایین تر و در دسترس هستند را کوتاه کرد.

استفاده از این نوع تیغه علف تراش، برای نواحی که امکان استفاده از اره برقی نیست، مناسب است. توان موتور دستگاه علف تراش بالاست و در نتیجه قدرت بیشتری دارد و دامنه عملکرد آن وسیع تر است.

بر روی بعضی از علف تراش ها یک تیغه فولادی مدور (گِرد) نصب شده است که می توان از آن برای برش بوته ها و درختچه هایی که قطر آنها کمتر از 15 سانتیمتر است استفاده کرد.

همچنین بعضی از علف تراش ها مجهز به یک تیغه لاستیکی، پلاستیکی یا فولادی است که می توان از آن برای کوتاه کردن و برش علفزار، چمن و مراتع استفاده کرد.

علف تراش هایی که دارای تیغه های ترموپلاستیکی است که بر روی یک محور می چرخد، می تواند چمن و علف های هرز را بتراشد.

از ویژگی های بارز دستگاه علف تراش می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- طراحی دستگاه:

هنگام استفاده از این دستگاه  باید آن را بر روی دوش انداخت یا به پشت حمل کرد، پس طراحی دستگاه بسیار مهم است و باید به گونه ای باشد که فشار زیادی به افراد استفاده کننده وارد نکند.

- قدرت موتور:

مهم ترین بخش دستگاه موتور است به خاطر همین داشتن موتور قدرتمند از اهمیت بالایی برخوردار است.

- تیغه های محکم:

داشتن تیغه های محکم و بادوام یکی دیگر از بخش های مهم دستگاه است.

-کارایی دستگاه:

کارایی دستگاه نیز دارای اهمیت زیادی است. این که دستگاه بتواند همزمان چندین کار مفید را در باغبانی و کشاورزی انجام دهد و همچنین قابلیت کوتاه کردن انواع گیاهان را داشته باشد، از ویژگی های یک دستگاه خوب است.

از جمله دلایل خرابی علف تراش

کثیف بودن شمع دستگاه، عدم تولید جرقه توسط سیستم احتراق، خروجی نامناسب دریچه ي مخزن سوخت دستگاه (عدم کارکرد درست اگزوز)، مسدود بودن صافی سوخت، کثیفی شدید فیلتر هوا، گرفتگی کاربراتور به علت رسوبات ناشی از ماندن سوخت در مخزن، در طول زمستان و فرسودگی دیافراگم یا پمپ کاربراتور از جمله دلایل خرابی علف تراش است.

چگونه می توان با دستگاه علف تراش کار کرد؟

این دستگاه‌ها می توانند علف‌های هرز و چمن‌ها را ببرند، علاوه براین قابلیت‌های بیشتری هم دارند. با استفاده از سری‌های قابل تعویض، می‌توان علف تراش ها را به یک ماشین برشکاری قدرتمند تبدیل نمود.

قبل از سوخت گیری، موتور باید خاموش شود و به آن اجازه داد که خنک شود، باید محیط کار برای هر گونه اخطار بررسی شود، علف تراش باید در فاصله‌ای ایمن از افراد دیگر قرار کرد اطمینان حاصل نمود لوازم جانبی به درستی و با روشی ایمن در جای خود نصب شده‌اند مهار و دستگیره آن باید با توجه به ارتفاع مورد نظر تنظیم شود.

کاربرد علف تراش

این دستگاه برای اهداف گوناگون از جمله تراشیدن گیاهان در شرایط مختلف طراحی شده بنابراین، تیغه های آن نیزدر طرح های متنوع طراحی و تولید شده است و با توجه به نیاز در سطح کار نوع تیغه انتخاب شده، بر دستگاه نصب و مورد استفاده قرار می گیرد.

از این ‌رو می ‌توان عمده عملیات های کاربردی در وظایف یک علفتراش کاربرد با هدف برش، هرس و اصلاح گیاهان علفی شکل، کاربرد با عنوان یک دستگاه چمن زن وکاربرد برای هرس کردن درختان را نام برد.

مزایا ی دستگاه‌های علف تراش تیغه دار

دستگاه‌های علف تراش تیغه دار مانند دستگاه‌های برش خطی است، با این تفاوت که در دستگاه‌های برش خطی از یک رشته نایلون نازک استفاده می‌ شود که گیاهان مختلف از چمن‌های طولانی گرفته تا علف‌های هرز را برش می‌دهد، در حالی که در دستگاه علف تراش تیغه دار از یک تیغه فلزی استفاده می‌ شود که وارد پوشش‌های گیاهی متراکم می‌شود.

دستگاه‌های علف تراش تیغه دار قدرت و تنوع بیشتری نسبت به دستگاه‌های برش خطی را ارائه می‌دهند.

ایمنی در هنگام کار با دستگاه علف تراش

کسانی که از دستگاه علف تراش زیاد استفاده می کنند باید بدانند رعایت نکردن نکات ایمنی می تواند خطرات زیادی را برای آنها ایجاد کند همچنان که هر ساله  شاهد ان هستیم که تعدادی از کارگران مزارع، کشاورزان و باغبانان در حین کار با علف تراش دچار آسیب می شوند.

وقتی که اپراتور مشغول کار با علف تراش است، تیغه علف تراش ممکن است با مواردی نظیر چوب و تکه سنگ های روی زمین برخورد کرده و با سرعت زیاد آنها را به سمت اپراتور و کسانی که در نزدیکی آن قرار دارند پرتاب کرده و باعث آسیب شوند.

همچنین در صورت تماس تیغه های در حال دوران دستگاه با صورت، دست ها و پاها باعث صدمات جدی و جبران ناپذیری به کاربر دستگاه شود.

قبل از شروع کار با دستگاه باید تیغه های دستگاه از علف، برگ و چمن  و مواد زائد دیگر پاک باشد.تیغه دستگاه یا کابل آن خمیدگی، ترک و ساییدگی نداشته باشد چون  زمان کار تیغه های آسیب دیده و اجزای ساییده شده خطر ناک است.

هنگامی که از علف تراش های بزرگ استفاده می شود باید اپراتور بر روی دستگاه مسلط بوده و به اصطلاح دستگاه را مهار کند. طوری که شانه ها، بازو ها و دستان اپراتور ریلکس و مسلط باشد و کمر اپراتور صاف باشد.

سر و صدای زیاد این دستگاه می تواند قدرت شنوایی استفاده کننده از این دستگاه را کاهش دهد و همچنین لرزش و ارتعاش دستگاه باعث آسیب رساندن به دست می شود.

موارد دیگری مانند نشت سوخت از موتور و کشیدن سیگار در هنگام کار با دستگاه می تواند حادثه به وجود آورد. قبل از استفاده از دستگاه، بایدکل ماشین به ویژه قسمت هایی مانند پیچ­ها و مهره­ها که ممکن است شل شود، را بازدیدکرد و خرابی­ها را تعمیر یا در جاهای ضروری قطعه را تعویض نمود.

هیچ وقت نباید یک دستگاه علف تراش تیغه دار را بدون یک محفظه نگهدارنده استفاده کرد. هنگام کار با یک دستگاه علف تراش تیغه دار، باید از عینک محافظ چشم استفاده کرد، چون تیغه ممکن است با پرتاب آوار و قطعات برش یافته به چشم آسیب برساند و هرگز نباید از این دستگاه در فاصله ی 50  فوتی از افراد دیگر استفاده کرد.

تجهیزات حفاظتی شخصی در هنگام کار با علف تراش

- محافظ سر و چشم:

همانگونه که در بالا اشاره شد باید برای کاهش خطر آسیب دیدگی از عینک یا محافظ چشم، برای محافظ از سر و صورت و یک کلاه ایمنی مناسب استفاده کرد.

- محافظ گوش:

برای کاهش آسیب به شنوایی ، باید ازگوش گیر روی گوش های خود استفاده کرد.

- استفاده از دستکش:

هنگام کار با دستگاه باید از دستکش ایمنی دو تکه استفاده کرد تا دست ها گرم و خشک بماند. در غیر این صورت اشخاصی که با دستگاه های دارای ارتعاشی همچون علف تراش کار می کنند دچار بیماری ارتعاش انگشت سفید یا همان سندرم انگشت سفید خواهند شد.

- حفاظت از پا:

برای محافظت از پاها هنگام کار باید از شلوارهای بلند تولید شده از مواد باکیفیت و مقاوم استفاده کرد و مطمئن شد که پاها بر روی یک زمین محکم و سفت قرار گرفته و تعادل برقرار است.

- استفاده از کفش‌های ایمنی:

کفش خوب نقش بسزایی در هنگام کار ایفا می کند پس هنگام کار باید کفش غیرلغزنده و با کیفیت پوشید. چکمه‌های ایمنی دارای فولاد ضد زنگ گزینه ی مناسبی است.

وجود جعبه کمک های اولیه در محل کار با علف تراش از اهمیت زیادی برخوردار است . هنگام کار با دستگاه‌های علف تراش، باید حداقل 10 فوت از نقطه سوخت گیری خود فاصله گرفت، زمانی که موتور سرد است، از چوک استفاده شود، استفادهاز کفش‌های ایمن اهمیت فراوانی دارد، باید دقت نمود که دستگاه علف تراش با هیچ وسیله دیگری در تماس نباشد سپس می توان دستگاه را روشن کرد.

نکات ایمنی هنگام کار با دستگاه علف تراش

زمان کار با علف تراش نباید به هیچ وجه حواسمان پرت شود و با هر دو دست خود دستگاه را محکم گرفته و تیغه دستگاه را از بدن خود دور می کنیم. وقتی که سرعت دستگاه زیاد می شود نباید به دستگاه نیرو وارد کنیم چون کنترل دستگاه از دستمان خارج می شود.

در هنگام کار، باید مراقب ریشه گیاهان و درختان بود. باید مراقب بود  فرمان دستگاه به روغن و سوخت آغشته نباشد. در هنگام استفاده از دستگاه، باید دست ها و پاها را از هد نخ دور نگه داشت.

کار کردن بر روی زمین هایی که سفت است و دارای علف های بسیار بلند و همچنین زمین های لغزنده خیس در شرایط آب و هوایی مرطوب خطر ساز است. در این گونه شرایط باید حواسمان جمع باشد.

از دستگاه در ارتفاع مناسب استفاده شود. وقتی که بر روی نردبان یا هر جایی غیر محکمی ایستاده­اید، از دستگاه استفاده نشود.

از علف تراش های برقی در زیر باران یا هوای شرجی و مرطوب نباید استفاده کرد چون خطر شوک الکتریکی وجود دارد. هنگام برش از فرمان و نگه­دارنده شانه به درستی استفاده شود.

موتور را نباید در فضای بسته یا درون ساختمان روشن کرد. چون دود خروجی از اگزوز موتور حاوی کربن مونوکسیدبوده و خطرناک است. وقتی علف تراش روشن و بر روی شانه اپراتور بسته شده است، موتور آن را  نباید تنظیم کرد.

به هیچ عنوان محافظ دستگاه برداشته نشود. چون در این صورت به اپراتور و دستگاه صدمات جدی وارد می­شود.

جایی که قرار است در آن کار کنید باید از خرده سنگ و آشغال پاک شود، چون خرد سنگ ها می تواند به محفظه برش آسیب برسد.

افراد متفرقه باید در یک مسافت مناسب از محیط کار (حداقل 15 متر) قرار گیرند به ویژه کودکان. نباید از دستگاه علف تراش  برای جمع کردن و دور ریختن سنگ و آشغال استفاده کرد. زمانی که کسالت دارید و یا خسته هستید از دستگاه استفاده نکنید.

وقتی که از هدنخ استفاده می کنید دقت کنید هد نخ آسیب ندیده باشد. اگر یک سنگ یا هر مانع دیگری به هد نخ آسیب رساند، موتور را خاموش و هد نخ را بررسی شود.

از هد نخ شکسته هرگز استفاده نکنید. زمان مخلوط کردن سوخت و پر کردن تانک سوخت، هرگز از دخانیات استفاده نکنید. وقتی موتور روشن است، هرگز سوخت را خارج نکنید.

سوخت مورد نیاز دستگاه باید در اتاق بسته یا در نزدیکی شعله آتش مخلوط نشود. وقتی سوخت روی دستگاه ریخت، حتما آن را به طور کامل پاک کنید.

قسمت های شل شونده و زیاد از حد گرم شده دستگاه حتما چک شود. چنانچه در دستگاه مورد غیر عادی مشاهده شد، دستگاه سریع خاموش با دقت بررسی شود. در صورت نیاز، دستگاه توسط نماینده شرکت سرویس شود.

برای تغییر و تعویض قطعات یدکی می بایست از دستورالعمل­های موجود در دفترچه استفاده نمود. زمانی که از مناطق غیر کاری رد می شود موتور را خاموش کنید.

در هوای بارانی حدالامکان از انجام کار خودداری کنید، چون بعد از باران زمین لغزنده است و ممکن است هم به دستگاه و هم به شما آسیب وارد شود

هنگام پرکردن سوخت، مطمئن شوید که موتور خاموش است، و بررسی کنید که دستگاه سرد شده باشد. هرگز هنگامی که موتور روشن و داغ است، سوخت را در دستگاه نریزید.

باید مراقب بودکه هد نخ با زمین و یا سنگ برخورد نکند. وقتی دستگاه روشن است، به هیچ عنوان به قسمت­های داغ آن از قبیل اگزوز، وایر و شمع دست نزنید.

چنانچه قرار است دستگاه برای مدت طولانی در انبار نگهداری شود، سوخت را از مخزن سوخت و کاربراتور خارج نمود، قطعات را جدا کرده و دستگاه را درجای مناسب قرار دهید.