بررسی انواع روش های آبیاری در کشاورزی

لوازم آبیاری جزء لاینفک صنعت کشاورزی است. نوع قطعات آبیاری که استفاده می شود، بستگی به وسعت زمین و نوع گیاه کشت شده دارد. از این رو می توان از هر یک از روش های زیر استفاده کرد:

1.    آبیاری سنتی2.    آبیاری مدرن (تحت فشار)

هر کدام از این دو روش، خود دارای انواع مختلفی بوده، که بسته به نوع آب و هوا و میزان آبی که در دسترس است، استفاده می شود. برای مثال، در مناطقی که میزان تبخیر سطحی آب بالا است، از آبیاری قطره ای زیر سطحی استفاده می گردد و برای مناطقی که خاک آن سست است، آبیاری تحت فشار بسیار کارآمد است. از این رو برای نصب سیستم آبرسانی مزرعه خود، حتماً با یک مهندس کشاورزی مشورت نمایید.

انواع روش های آبیاری

آبیاری قطره ای

آبیاری قطره ای، یکی از زیر مجموعه های آبیاری تحت فشار بوده که توسط پمپ های با اختلاف فشار انجام می‌شود. در این روش آبیاری، معمولاً در پای هر گیاه، روزنه ای در لوله انتقال آب قرار داده می شود که متناسب با زمان عبور آب از لوله، گیاه را آبیاری می کند. این روش یکی از بهترین متد ها برای صرفه جویی در میزان مصرف آب برای مناطق خشک و کم آب است. برای این کار باید از قطعات آبیاری خوبی استفاده کنید. در زیر به برخی از این قطعات اشاره می نماییم:

1.    کنترل مرکزی سیستم (دستگاه تنظیم مرکزی)2.    شبکه توزیع آبرسانی (شامل لوله های انتقال آب)3.    قطره چکان ها

هر کدام از این اجزا باید در دوره های زمانی مناسب چک شوند. زیرا احتمال گرفتگی در هر نقطه از سیستم آبرسانی وجود دارد. این روند، مخصوصاً برای مناطقی که دارای آب سنگین هستند، بسیار ضروری است.

آبیاری سطحی:

یکی از قدیمی ترین روش آبیاری در کشاورزی، آبیاری سطحی می باشد، که هزاران سال است، مورد استفاده قرار می گیرد. در روش های آبیاری کشاورزی سطحی، آب به دلیل خیس شدن آن و نفوذ به داخل خاک ، در سطح زمین های کشاورزی حرکت می کند. آبیاری سطحی را می توان به رودخانه ، نوار مرزی یا آبیاری حوضه ای قسمت کرد.

زمانی که آبیاری منجر به جاری شدن سیل یا نزدیک شدن به طغیان سطح زیر زمین شود، آبیاری سیلاب اتفاق می افتد. با گذر زمان، این روش را رایج ترین روش آبیاری زمین های کشاورزی نامیدند، و امروزه نیز در بیشتر نقاط جهان استفاده می شود. حتی برای آب دادن به مناظر در مناطق معین ، برای نمونه ققنوس و آریزونا نیز از آبیاری سطحی استفاده می شود. که منطقه آبیاری توسط یک بندر محاصره شده و آب مطابق برنامه تعیین شده توسط یک منطقه آبیاری محلی تحویل داده می شود.

Micro-irrigation

Micro-irrigation نوعی دیگر از روش آبیاری در کشاورزی است، که گاهی اوقات به آن آبیاری موضعی ، آبیاری کم حجم یا آبیاری ترفند نیز می گویند، روشی است که آب با فشار کم از طریق شبکه لوله کشی ، در یک الگوی از قبل انتخاب شده، پخش می شود و به عنوان یک تخلیه کوچک برای هر گیاه یا مجاور آن استفاده می شود. آبیاری قطره ای زیرسطحی، میکرو اسپری یا میکرو آبپاش همه، جزء این دسته از روش های آبیاری هستند. با توجه به نام

آن، آبیاری قطره ای (یا میکرو) به نام آبیاری ترفند نیز شناخته می شود. در این روش آب فقط داخل ریشه نفوذ می کند. آب در قسمت ریشه گیاهان یا در نزدیکی آن به صورت قطره ای پاشیده می شود. این روش در صورتی می تواند کارآمدترین روش باشد که به درستی مدیریت شود. این روش باعث می شود تا تبخیر و هدر رفت آب به حداقل برسد.

روش آبیاری در کشاورزی مدرن برای محصولات کشاورزی ، آبیاری قطره ای است که اغلب با روش های نوین ترکیب می شود و تبخیر بیشتر را کاهش می دهد و همچنین روش تحویل کود به گیاهان است. این روند به عنوان ثمردهی شناخته می شود.

آبیاری با حرکت جانبی:

آبیاری با حرکت جانبی برای محصولات کشاورزی ، نیز دسته ای از روش های آبیاری کشاورزی است، که مجموعه ای از لوله ها که هر یک با چرخ حدود ۱.۵ متر قطر به صورت دائم در قسمت میانی آن چسبانده می شود و آب افشان های آن در طول یکدیگر به هم وصل می شوند. آب در انتها به وسیله شیلنگ برای لوله ها تأمین می شود. بعد از استفاده از آبیاری کافی ، شیلنگ برداشته می شود، و آب تخلیه شده از سیستم با مکانیزم خاص به صورت نورد چرخانده می شود ، به طوری که آبپاش ها به موقعیت دیگری در سراسر زمین انتقال می گردد. شیلنگ دوباره اتصال یافته و این روند مجدداً به یک الگو تکرار می شود تا زمانی که کل مزرعه آبیاری شود.

نصب این سیستم، در سیستم های آبیاری کشاورزی، نسبت به محوری مرکزی ارزانتر است ، اما بسیار بیشتر و فشرده کار می کند، این روش به طور خودکار در سراسر زمین حرکت نمی کند، و آب را در یک نوار ثابت قرار می دهد، تا تخلیه شود، و بعد به یک نوار جدید چرخانده می شود. اکثر دستگاه ها از لوله آلومینیومی به قطر ۱۰۰ یا ۱۳۰ میلی متر استفاده می کنند. این لوله، هم در انتقال آب و هم در یک محور برای چرخش چرخ ها، استفاده می شود. یک

سیستم درایو (که اکثر اوقات در نزدیکی مرکز خط چرخ یافت می شود)، بخش های لوله بسته شده را به صورت یک محور واحد چرخانده وتمام خط چرخ را طی می کند. در صورت عدم تطابق سیستم ، تنظیم دستی موقعیت چرخهای فردی ممکن است ضروری باشد.یکی از ویژگی های مفید سیستم، حرکت جانبی است که جزو رایج ترین سیستم های آبیاری کشاورزی می باشد. این قسمت از بخش هایی متشکل است که به آسانی می توانند متناسب با ساخت میدان جدا شوند .

. تایمرهای آبیاری

تایمر ها از جمله قطعات آبیاری به حساب می آیند که زحمت کشاورز را کم کرده و توسط دستگاه تنظیم مرکزی، کنترل می شوند. این قطعات آبیاری پر کاربرد قابل تنظیم بوده و برای زمان های آبیاری مورد استفاده قرار می گیرند. تایمر های آبیاری دارای مدل های مختلف است که اکثر آن ها بر سر مسیر اصلی ورود آب قرار می گیرند. در واقع وظیفه آن ها قطع و اتصال آب برای چندین بار در طول روز است. با این کار دیگر نیازی نیست که با روش های سنتی، هر بار کشاورز ، خود به قطع و وصل آب بپردازد. نوع پیشرفته این دستگاه، دارای مدت زمان آبیاری نیز است، که به وسیله آن می توانید تعیین نمایید، که گیاه تا چه اندازه از آب بهره گیرد.

تجهیزات آبیاری تحت فشار

در آبیاری تحت فشار، آب را به وسیله لوله ها، دستگاه ها و سایر قطعات آبیاری مربوطه، به حالت مه در آورده و همانند باران بر روی گیاهان می پاشند. این روش از آبیاری نسبت به آبیاری سنتی، بسیار به صرفه تر و برای گیاهانی که نیاز به آب زیاد دارند، مناسب است. برای آبیاری تحت فشار، نیاز به سیستم های ساختمانی گسترده ای است که باعث محدودیت کاربرد آن شده است. البته بسته به نوع قطعات آبیاری که در سیستم تحت فشار صورت می گیرد، می توان آن را تغییر داده و برای مزارع بزرگ نیز استفاده کرد. یکی از این تجهیزات آبیاری، وسیله ای شبیه به هلی کات است که مانند هواپیما های آبرسانی عمل می کند. با این روش می توان به مناطق غیر قابل دسترس نیز، آبرسانی کرد.

شیرآلات و بست های مختلف در آبیاری کشاورزی

بست ها یکی از قطعات مهم در آبیاری می باشند، که عدم کیفیت آن ها سبب بروز فاجعه ای در زمین کشاورزی شود. زنگ زدگی، شل شدن و تغییر قطر همراه با تغییرات آب و هوایی از جمله آثار نامطلوب در شیرآلات و بست های مختلف است. از این رو حتماً باید از انواع شناخته شده و متناسب با نوع آبیاری خود، فشاری که در آن آبیاری را انجام می دهید و نوع آب مصرفی موجود، اقدام به خرید کنید.