خرید و مشاوره فنی: 65555653-021

روش های تهویه گلخانه در تابستان

فهرست مطالب

گلخانه محیط حساسی است و از همین رو دمای مناسب گلخانه در تابستان امری است که باید به آن بسیار توجه کرد. گرمای تابستان به خودی خود آزار دهنده است. حال تصور کنید در این گرما باید در محیط گلخانه مشغول به کار باشید، این امر طاقت‌ فرساتر از تحمل گرماست، چرا که دما در چنین محیطی غالبا چند درجه بالاتر از دمای محیط خارج است. اما بحث ما بر سر این دشواری نیست. بحث بر سر حفظ دمای مناسب است. گلخانه‌ها برای افراد خانه‌داری که خودشان می‌خواهند محصولاتی مانند گوجه فرنگی، خیار، خربزه و ... را تولید کنند بسیار حائز اهمیت هستند. در این راستا تامین دمای مناسب یکی از مهم‌ترین اعمالی است که باید برای حفظ سلامت و رشد گیاهان به آن توجه کرد. اگر زمستان باشد همه‌چیز خوب پیش می‌رود، اما حفظ دمای مناسب گلخانه در تابستان امری دشوار است. دشواری این امر به این دلیل است که اولا همه‌ی گیاهان در یک دمای مشخص قادر به رشد نیستند و برخی از آن‌ها به گرما حساس‌ترند. ثانیا برخی از روش‌هایی که برای متعادل کردن دما به کار می‌رود ارزان نیستند (هرچند در ادامه این مطلب می‌توانید با چند روش ارزان و کاربردی به دمای مطلوبی در گلخانه تان دست پیدا کنید). اما به شکل کلی با دقت در این امر و مراقبت‌های لازم می‌توانید محصولاتی خوب پرورش دهید و نتیجه‌ی زحمات و مراقبت‌های خود را مشاهده کنید. گیاهان نیز مانند انسان‌ها هستند. همان‌گونه که گرمای بیش از اندازه منجر به بروز بیماری‌هایی در انسان‌ می‌شود، بالا رفتن گرما و عدم تامین دمای مناسب گلخانه در تابستان منجر به بروز مشکلاتی می‌شود و ممکن است زیان‌های عظیمی به صاحبان گلخانه‌ها وارد کند.عواملی نظیر نور مناسب، رطوبت، دما و زمان آب‌یاری نکاتی هستند که  در سلامت گیاهان موثر هستند و بستر رشد مناسب باید با توجه به این عوامل برای آن‌ها فراهم شود. 

دمای مناسب گلخانه در تابستان چند درجه است؟

 حفظ دمای مناسب گلخانه در تابستان از آن مواردی است که دغدغه بسیاری از صاحبان گلخانه ها است. با توجه به گیاهان متفاوتی که در گلخانه ‌نگهداری می‌شوند، آگاهی از این‌که چه دمایی واقعا گرم محسوب می‌شود کار چندان آسانی نیست. زمانی که دما در روز بالاتر از 32 درجه‌ی سانتیگراد و در شب به 24 درجه می‌رسد منجر به تولید محصولاتی نارس می‌شود. این‌جاست که اهمیت دمای مناسب گلخانه در تابستان بیش از پیش به چشم می‌آید و این امر هم‌چنین نشان‌دهنده‌ی اهمیت خنک نگه داشتن محیط در فصول گرما است.مناسب‌ترین دما برای رشد اکثر محصولات 26 الی 29 درجه‌ سانتی‌گراد است. دقت کنید که برای آگاهی از دمای فعلی بهتر است از ترموکوپل استفاده کنید. چرا که دماسنج‌های جیوه‌ای از دقت چندان بالایی برخوردار نیستند. با این‌حال میزان دمای مناسب گلخانه در تابستان از گیاهی تا گیاه دیگر متفاوت است. درک درجه حرارت مناسب از اهمیت زیادی برخوردار است. اما جای نگرانی نیست. با دانستن محدوده‌ی دمای ایده‌آل می‌توانید از بروز مشکلات جلوگیری کنید. هم‌چنین با ترکیبی از سایبان، تهویه و رطوبت می‌توانید دمای مناسب را تامین کنید و محصولاتی کاملا سالم پرورش دهید. 

تهویه‌ گلخانه در تابستان یکی از اقدامات مهم و حیاتی

 یکی از بهترین و موثرترین شیوه‌های مقابله با گرما، توجه به جریان هواست. سیستم تهویه به لطف وجود دریچه‌هایی بر روی سقف، دریچه‌های جانبی (معمولا به شکل کرکره‌ای) و درب گلخانه قادر است جریان موردنیاز هوا را برای خنک کردن گیاهانی که دمای بالا برایشان مضر است فراهم آورد.در رابطه با تهویه گلخانه در تابستان به شکل یک اصل بسیار تقریبی می‌توان گفت مساحتی از دریچه‌های تعبیه شده روی سقف در حدود یک پنجم مساحت کف گلخانه، می‌تواند هر دو دقیقه یک بار به شکل کامل منجر به تغییر دما شود. البته این نسبت کمی دور از ذهن به نظر می‌رسد و کمتر گلخانه‌ای به این سبک ساخته می‌شود. اما با باز گذاشتن دریچه‌های جانبی امکان عبور جریان هوا به اندازه‌ی کافی وجود دارد.از آن‌جا که دمای بالاتر از 27 درجه‌ی سانتی‌گراد ممکن است به برخی از گیاهان آسیب برساند باید همواره در حفظ دمای مناسب گلخانه در تابستان دقت لازم را به عمل آورد و با استفاده از یک دماسنج حداقل و حداکثر دما را کنترل کرد. در روزهای گرم و آفتابی به منظور توجه به تهویه‌ گلخانه در تابستان هرچه زودتر تمام درها و دریچه‌ها را باز کنید و آن‌ها را حتی در طول شب‌های گرم نیز نبندید. اگر نگران ورود گربه‌ها و حیوانات وحشی هستید می‌توانید با توری‌ها و حافظ‌های مشبک درها را بپوشانید تا هم مانع از ورود حیوانات شوید و هم خیالتان بابت جریان داشتن هوا  و گرده‌افشانی آسوده باشد. دریچه‌های اتوماتیک تا حدودی موثر هستند اما از آن‌جایی که کنترل این دریچه‌ها همیشه موفقیت‌آمیز نیست و با اختلال مواجه می‌شوند، هم‌چنان حضور در محل برای باز کردن آن‌ها و فراهم آوردن دمای مناسب گلخانه در تابستان ضروری به نظر می‌رسد. 
روش های تهویه گلخانه در تابستان
 

ایجاد سایه‌بان به منظور حفظ دمای مناسب گلخانه در تابستان

 نصب توری سایبان دومین راهی است که برای تامین دمای مناسب گلخانه در تابستان می‌توانید به آن عمل کنید. هنگام نصب، این نکته را نیز در نظر بگیرید که گیاهان برای رشد کردن به میزان مناسبی از نور نیاز دارند. نباید با نصب نادرست سایه‌بان جلوی تابش نور مناسب را بگیرید. پرده‌هایی که به منظور تامین دمای مناسب گلخانه در تابستان استفاده می‌شوند، می‌توانند داخلی یا خارجی باشند. پرده‌های خارجی از آن جهت مناسب‌تر هستند که بیرون از گلخانه نصب می‌شوند. به این ترتیب این پوشش‌ها نور خورشید را پیش از آن‌که حتی از از شیشه‌ عبور کند، به دام می‌اندازند. در روزهایی که هوا سردتر است می‌توان این پوشش‌ها را برداشت. با این‌همه این امکان نیز وجود دارد که این پرده‌ها مانع‌ از کارایی دریچه‌ها شوند و تهویه گلخانه در تابستان را با مشکل مواجه کنند. از همین رو باید برای مقابله با این مشکل تلاش کنید. شما می‌توانید از پرده‌های داخلی استفاده کنید که مدل اتوماتیک نیز دارند. توری یا محافظ‌های مشبک می‌توانند جایگزین‌های خوبی برای پرده‌ها باشند. این تجهیزات به راحتی می‌توانند نصب شوند و در جای خود محکم باقی بمانند. 

متعادل کردن دما به وسیله‌ی آب، روشی دیگر برای دستیابی به دمای مناسب گلخانه در تابستان

 اما یک ترفند دیگر که بسیاری در روزهای گرم تابستان برای افزایش رطوبت گلخانه از آن استفاده می‌کنند تعدیل کردن دما به وسیله‌ آب ست. افزایش رطوبت اقدامی بسیار موثر در راستای تامین دمای مناسب گلخانه در تابستان است. بسیاری از افرادی که گلخانه دارند در روزهای تابستان اقدام به پاشیدن آب و خیس کردن سطوح می‌کنند. هنگامی که می‌خواهیم به دمای مناسب گلخانه در تابستان دست پیدا کنیم باید به میزان رطوبت نیز توجه کنیم. همزمان با تبخیر آب سطح رطوبت محیط افزایش پیدا می‌کند و این امر به گیاهان کمک می‌کند با گرما مقابله کنند.یک اثر جانبی مثبت نیز در این امر وجود دارد. افزایش میزان رطوبت شرایط را برای آفاتی که در محیط خشک زیست می‌کنند دشوار می‌کند. اما سوالی که پیش می‌آید این است که این عمل را در چه فواصل زمانی باید انجام داد؟‌ در واقع در روزهایی که گرما بیش از حد است این عمل را تا جایی که می‌توانید باید انجام دهید (که کار چندان آسانی نیست). می‌توانید هدف خود را روی دو مرتبه آب‌پاشی تنظیم کنید. یک مرتبه صبح و یک مرتبه عصر. اگر انرژی و زمان لازم را برای انجام این کار دارید، می‌توانید هنگام ظهر نیز این عمل را انجام دهید. 

سیستم فن و پد

نحوه کار سیستم سیستم فن و پد به‌گونه‌ای است که در یک‌طرف گلخانه چند فن، هوا را به بیرون می‌رانند و در طرف دیگر گلخانه، هوا از بین منافذ پد (پوشال) که یک جداره سلولزی مرطوب است وارد گلخانه می‌شود. هوا در حین عبور از بین منافذ پد، سبب تبخیر آب‌شده، درجه حرارت آن کاهش‌یافته و وارد گلخانه می‌شود (مشابه کولر خانگی) که این عمل افزایش رطوبت نسبی گلخانه را در پی خواهد داشت.عمدتا برای خنک کننده فن و پد از دو سیستم فشار مثبت و فشار منفی استفاده می شود.در سیستم فشار منفی فن ها هوا را از طریق پد و گلخانه مکش می کنند.از معایب این روش ورود گرد و غبار هوا از طریق درز های گلخانه است.در سیستم فشار مثبت، فن ها و پد ها در یک سمت قرار گرفته اند و تهویه در سمت دیگر. این فن ها هوا را در سراسر گلخانه به جریان می اندازند بنابراین فشار بیشتری ایجاد می شود.عدم نفوذ گرد و غبار به داخل گلخانه از مزیت های این روش است. 
روش های تهویه گلخانه در تابستان
 

عبور هوا از عمق زمین

در این روش هوا از تونل‌هایی که در عمق بیشتر از ۴ متری سطح زمین تعبیه‌شده‌اند عبور داده می‌شود (مشابه قنات‌های قدیمی). دو چاهک یکی بیرون گلخانه و دیگری درون گلخانه حفر می‌شود و این دو چاهک توسط یک تونل از زیرزمین به یکدیگر متصل می‌شوند. انتقال هوای تونل به درون گلخانه درجه حرارت را کاهش می‌دهد.

مراحل خنک کردن گلخانه بر اساس درجه حرارت محیط

ماه‌های سرد سال

خنک کردن گلخانه در روزهای سرد سال از طریق تهویه‌ طبیعی انجام می‌شود و در روزهای گرم‌تر استفاده از تهویه مکانیکی از طریق دمیدن هوا توسط فن به درون گلخانه انجام می‌شود.زمانی که گلخانه کاملاً بسته (تهویه انجام نمی‌شود) و هوا آفتابی است درجه حرارت درون گلخانه حدود ۲۵ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر از بیرون خواهد بود. درحالی‌که استفاده تنها از تهویه طبیعی می‌تواند این اختلاف را به ۱۲ درجه سانتی‌گراد کاهش دهد.

ماه‌های نسبتاً سرد

در این زمان خنک کردن گلخانه از طریق تهویه طبیعی و تهویه مکانیکی انجام می‌شود. زمانی که تهویه مکانیکی فعال باشد، درجه حرارت درون گلخانه بازهم حدود ۶ درجه سانتی‌گراد بیشتر از خارج گلخانه خواهد بود.

ماه‌های نسبتاً گرم

در این زمان خنک کردن گلخانه از طریق تهویه طبیعی، مکانیکی و سایه‌اندازی (کاهش ورود نور به گلخانه) انجام می‌شود. زمانی که علاوه بر تهویه مکانیکی، از سایه‌انداز هم استفاده می‌شود، درجه حرارت درون گلخانه ۲ درجه سانتی‌گراد بیشتر از بیرون گلخانه خواهد بود.

ماه های گرم

خنک کردن گلخانه در ماه های گرم سال به‌گونه‌ای است که باید علاوه بر موارد ذکرشده برای ماه‌های نسبتاً گرم، از روش‌های خنک کردن تبخیری نیز استفاده نمود. در این وضعیت درجه حرارت گلخانه در بهترین شرایط، حداکثر ۸ درجه سانتی‌گراد کمتر از هوای خارج گلخانه خواهد بود. 
روش های تهویه گلخانه در تابستان
 

سایر اقدامات و روش‌های لازم برای رسیدن به دمای مطلوب

 افزون بر روش‌های یاد شده برای تامین دمای مناسب و تهویه گلخانه در تابستان، راه‌کارهای دیگری نیز موجود است. استفاده از پنکه‌ها هم مانند تهویه موجب می‌شود که جریان هوا به شکل مناسبی در رفت‌وآمد باشد.فن ها در انواع مختلفی وجود دارند و حتی مدل‌هایی از آن‌ها هستند که بدون نیاز به برق و تنها با استفاده از صفحات خورشیدی کار می‌کنند. از سوی دیگر توجه به آبیاری گیاهان نیز بسیار حائز اهمیت است. گیاهانی که رطوبت کافی در نزدیکی ریشه دارند، نسبت به گیاهانی که از کمبود آب رنج می‌برند وضعیت بهتری دارند. تعریق یکی از فرایندهایی است که موجب خنک شدن گیاهان می‌شود. رطوبت از طریق منافذ موجود در برگ خارج می‌شود. دقیقا همان‌گونه که بدن انسان عرق می‌کند، خروج رطوبت موجب خنک شدن سطح برگ نیز می‌شود.حال اگر به دلیل عدم وجود رطوبت کافی گیاهان نتوانند این فرایند را به درستی انجام دهند، پژمرده می‌شوند. به همین دلیل آبیاری و توجه به تهویه گلخانه در تابستان می‌تواند تا حد زیادی به حفظ سلامت گیاهان کمک کند. با مشاهده‌ برگ‌های سوخته و خشک شدن شاخ و برگ گیاهان، می‌توان دریافت که دمای گلخانه بالاتر از حد مفید است و باید اقداماتی در راستای تنظیم دما انجام داد. روش دیگر برای تامین دمای مناسب گلخانه در تابستان استفاده از تهویه‌های الکتریکی است. درست است که این تهویه‌ها گران‌ هستند اما کارایی موثری دارند. مه پاش، رطوبت‌ساز و مه‌ساز نیز از دیگر تجهیزاتی هستند که می‌توان در گلخانه‌های بزرگ از آن‌ها استفاده کرد. طبیعی است که اگر وسعت گلخانه زیاد باشد هزینه کردن برای حفظ و تعادل دما امری کاملا ضروری است؛ چرا که در صورت عدم تامین دما، آسیب وارده به محصولات خساراتی بسیار بالاتر از مبلغی که برای خرید تجهیزات صرف می‌شود به بار خواهد آورد.عمل کردن به نکاتی که در این مطلب خواندید باعث می‌شود که بتوانید محیطی مناسب را برای رشد گیاهان خود ایجاد کنید و از نتیجه‌ی حاصل رضایت کامل داشته و لذت ببرید.

      مرتب‌سازی مقالات:

    • پیش‌فرض
    • جدید‌ترین
    • پربازدیدترین
    • بیشترین امتیاز

      جدید‌ترین مقالات:

    مشاهده مقالات بیشتر
    دیدگاه خود را در مورد این مطلب بنویسید:
    کاربر میهمان

    تایید و ارسال
    انصراف
    دیدگاه کابران:
      نمایش دیدگاه‌های بیشتر