بالابر ساختمانی

بالابر ساختمانی ماشین تخصصی حمل بار در ارتفاع تقریباً بلند فضاهای ساختمانی است. این دستگاه طراحی تقریباً ساده‌ای دارد. روش نصب و راه‌اندازی آن نیز ساده است و در کل مناسب کار در عموم فعالیت‌های ساختمانی طراحی ‌شده است.

انواع بالابر ساختمانی

بالابر ساختمانی ماشین کلیدی در صنعت ساختمان سازی مدرن است. در دورانی هستیم که هر ساختمانی را با تعداد طبقات زیاد می‌سازند. تمامی این ساختمان‌ها دارای ارتفاع قابل ‌توجهی هستند و ساخت تمامی طبقات آنها باید از مصالح سنگین ساختمان سازی استفاده کنیم. قاعدتاً نمی‌توانیم که مصالح ساختمانی را به روش‌های دستی تا ارتفاع بلند ساختمان‌ها جابه‌جا کنیم. انواع بالابر ساختمانی مخصوص چنین کاری طراحی‌ شده‌اند.

بالابر ساختمانی که جز ابزارآلات ساختمانی بوده، ماشین تخصصی حمل بار در ارتفاع تقریباً بلند فضاهای ساختمانی است. این دستگاه طراحی تقریباً ساده‌ای دارد. روش نصب و راه‌اندازی آن نیز ساده است و در کل مناسب کار در عموم فعالیت‌های ساختمانی طراحی ‌شده است. با استفاده درست از بالابر مصالح بر می‌توانیم فعالیت ساختمانی منظم، سریع و کاملاً امن داشته باشیم، در مدت زمان اجرای کار صرفه‌جویی کنیم و حتی مقدار تلفات مصالح حین جابه‌جایی را تا حد بسیار زیادی کاهش بدهیم.

انواع بالابر ساختمانی در ظرفیت‌های گوناگون طراحی شده‌اند. این دستگاه را براساس مقدار ظرفیت حمل بار دسته‌بندی می‌کنند. هر دستگاه بالابر ساختمانی وقتی کارآمد است که از آنها در پروژه‌های مناسب و حمل بار تحت ظرفیت مناسب استفاده‌ شده باشد. بنابراین لازم است تا از انواع بالابر ساختمانی و روش‌های طراحی آنها تا قابلیت حمل بار و شرایط کاربردی آنها اطلاع کافی داشته باشید.

این مقاله تشریح کاملی برای بررسی انواع بالابر ساختمانی است که به همت تیم تخصصی و کارشناسان فنی شرکت فارم صنعت تهیه شده است. فارم صنعت مجری تخصصی فروش بالابر ساختمانی در سطح اینترنتی برای عرضه در سراسر کشور می‌باشد. در بستر اطلاعاتی فارم صنعت از لیست قیمت بالابر ساختمانی در ظرفیت‌های گوناگون بهره‌مند هستید و می‌توانید با مقایسه انواع بالابر نمونه‌ی مناسب و تخصصی نیاز خود در فعالیت‌های عمرانی و یا دیگر فعالیت‌های تخصصی حمل مصالح را انتخاب کنید.

بالابر ساختمانی چگونه کار می‌کند؟

هر دستگاه بالابر ساختمانی برای حمل مصالح در سطح فعالیت‌های عمرانی طراحی ‌شده است. این دستگاه با استفاده از قدرت موتورهای الکتریکی کار می‌کند. در طراحی هر دستگاه بالابر مصالح از یک شاسی مقاوم و بزرگ استفاده ‌شده است. این شاسی به شکلی ساخته ‌شده که می‌توان به ‌راحتی قطعات آن را از هم جدا کرده و یا در مدت زمان کوتاه مجدداً سرهم نموده و در اندک زمانی شرایط کار دستگاه را فراهم نمود.

در دستگاه بالابر ساختمانی برای حمل مصالح از سیستم قرقره‌ای استفاده ‌شده است. این دستگاه دارای وینچ فولادین (قرقره) است که سیم بکسل طولانی حول محور آن جمع‌آوری می‌شود. جهت چرخش وینچ باعث باز شدن و یا جمع شدن سیم بکسل خواهد شد. به ‌این ‌ترتیب قلاب در انتهای سیم بکسل به سمت پایین و یا بالا حرکت می‌کند. لذا شرایط حمل مصالح در فعالیت‌های ساختمانی فراهم است. شاسی بالابر مصالح بر به شکلی طراحی ‌شده است که دهانه آن در لبه‌ی بام ساختمان نصب شده تا به‌ راحتی و با امنیت کامل بتوانیم قلاب سیم بکسل را برای حمل مصالح و به حالت عمودی جابجا کنیم.

برای تولید توان کافی، مناسب حمل مصالح نیز از موتورهای الکتریکی استفاده ‌شده است. البته نوع موتور و قدرت موتور کاملاً وابسته به مقدار ظرفیت حمل مصالح و ابعاد شاسی بالابر ساختمانی دارد. برای این منظور از انواع بالابر ساختمانی تکفاز و یا بالابر ساختمانی سه فاز استفاده می‌کنند. در امتداد موتور الکتریکی یک سیستم گیربکسی نصب شده ‌است. این سیستم وظیفه دارد تا سرعت زیاد موتور را تبدیل به حرکت قدرتمند اما آرام نماید.

به ‌این ‌ترتیب سرعت موتور تبدیل به حرکت قدرتمند اما آرامی می‌شود که کاملاً مناسب حمل مصالح توسط سیم بکسل دستگاه است. مقدار سرعت استاندارد حمل مصالح در بالابر ساختمانی ۱۵ متر در هر دقیقه است. نوع گیربکس و ظرفیت حمل بار آن ارتباط مستقیم به قدرت موتور و ظرفیت حمل بار بالابر ساختمانی دارد. گیربکس در ارتباط مستقیم با وینچ (قرقره) دستگاه جانمایی شده‌ است.

تمامی بخش‌های فنی هر دستگاه بالابر مصالح بر در داخل یک ساختار جعبه مانند فلزی جانمایی شده‌اند. به ‌این مجموعه اصطلاحاً جعبه بالابر ساختمانی گفته می‌شود که بر روی ریل مرکزی شاسی دستگاه آزادانه حرکت می‌کند. روش طراحی جعبه بالابر ساختمانی و حرکت آزادانه‌ی آن روی ریل شاسی باعث سهولت استفاده از دستگاه بالابر مصالح بر خواهد شد.

انواع بالابر ساختمانی کدامند؟

انواع بالابر ساختمانی را براساس ظرفیت حمل بار آنها در مدل‌های ۳۰۰ الی ۱ تنی دسته‌بندی می‌کنند. بر این اساس داریم:

• بالابر ساختمانی ۳۰۰ کیلویی
• بالابر ساختمانی ۵۰۰ کیلویی
• بالابر ساختمانی ۷۵۰ کیلویی
• بالابر ساختمانی ۱ تنی

تمامی این مدل‌ها از نظر ساختار و طراحی یکسان هستند. اما در انتخاب قطعات فنی با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند. به ‌طور کلی هر اندازه ظرفیت حمل بار بالابر ساختمانی افزایش پیدا کند، در طراحی آن از موتورهای قدرتمندتر، گیربکس بزرگتر، وینچ محکم‌تر و پایه‌های بلند و جاندارتری استفاده می‌شود. حمل بارهای سنگین‌تر مستلزم طراحی جان سخت‌تر و قوی‌تری است که تأثیر مستقیم بر لیست قیمت بالابر ساختمانی می‌گذارد.

ظرفیت حمل بار اصلی‌ترین فاکتور برای تعیین لیست قیمت بالابر ساختمانی است. اما در یک دسته‌بندی دیگر انواع بالابر ساختمانی برقی را در مدل‌های بالابر ساختمانی تکفاز و بالابر ساختمانی سه فاز دسته‌بندی می‌کنند.

• بالابر ساختمانی تکفاز:

در طراحی این بالابرها از موتورهای تکفاز استفاده ‌شده است. بنابراین برای کار کردن نیاز به برق ۲۲۰ ولت جریان متناوب شهری دارند. لذا به‌ راحتی می‌توانیم آنها را به برق شهری متصل کرده و در هر سطح کارگاهی راه‌اندازی کنیم. اما در طراحی آنها از موتورهای نه‌ چندان قدرتمند تکفاز استفاده شده ‌است. موتورهای الکتریکی نصب شده در این بالابرها معمولاً از نمونه‌های ۲ و یا ۳ اسب از نوع ۲ خازن راه‌انداز هستند. بالابر ساختمانی ۳۰۰ کیلویی مدل متداول از نمونه‌های تکفاز است.

• بالابر ساختمانی سه فاز:

در طراحی این بالابرها از موتورهای قدرتمند سه فاز استفاده ‌شده است. بنابراین برای کار کردن نیاز به برق سه فاز ۳۸۰ ولت جریان متناوب شهری دارند. لذا از آنها نمی‌توانیم در هر سطح کارگاهی و ساختمانی استفاده کنیم. چرا که تأمین برق سه فاز فقط در فضاهای صنعتی و یا فضاهای ساختمانی با مجوز استفاده از برق سه فاز امکان‌پذیر است. بالابر ساختمانی‌های قدرتمند در مدل‌های ۵۰۰، ۷۵۰ و 1000 کیلویی را در مدل‌های سه فاز طراحی می‌کنند. زیرا برای حمل بار مصالح سنگین این بالابرها به قدرت زیادی نیاز داریم. قدرتی که تماماً از عهده موتورهای سه فاز بر می‌آید. در طراحی این بالابرها از موتورهای ۳ الی ۱۰ اسب بخار از نوع سه فاز استفاده می‌شود.

انواع روش راه‌اندازی بالابر ساختمانی

روش راه‌اندازی انواع بالابر ساختمانی نیز متفاوت است. روش راه‌اندازی این دستگاه کاملاً وابسته به نوع تکفاز و یا سه فاز بودن آن دارد. از آنجا که روش راه‌اندازی موتورهای تکفاز و سه فاز متفاوت است، لذا در الگوی کار بالابر ساختمانی تکفاز و سه فاز نیز تفاوت‌هایی وجود دارد.

• روش راه‌اندازی بالابر تکفاز:

در این بالابرها از موتورهای تکفاز استفاده شده‌ است. این موتورها تحت ولتاژ ۲۲۰ ولت جریان متناوب شهری کار می‌کنند. اما از قابلیت خود راه‌انداز برخوردار نیستند. لذا در طراحی این موتورها از سیم‌پیچ کمکی یا همان سیم‌پیچ راه‌انداز استفاده ‌شده است. اما لازم است تا فشار ایجاد شده در سیم‌پیچ راه‌انداز با شار سیم پیچ اصلی متناسب باشد. لذا از خازن‌های راه‌اندازی در طراحی این موتورها استفاده ‌شده است. هر الکتروموتور تکفاز در این بالابر ساختمانی‌ها دارای ۲ عدد خازن است. خازن خشک به شکل سری و خازن تر به شکل موازی به سیم‌پیچ اصلی متصل شده‌اند. به ‌این ‌ترتیب حضور این خازن‌ها باعث اختلاف فاز سیم پیچ اصلی و کمکی شده که در نهایت به استارت و سرعت موتور می‌انجامد.

البته پس ‌از راه‌اندازی موتور خازن موازی از مدار خارج می‌شود. برای راه‌اندازی بالابر ساختمانی برقی از کلید بالابرهای تکفاز استفاده شده ‌است. این کلیدها به شکلی طراحی شده‌اند که در صورت سیم‌بندی درست می‌توانند به ‌راحتی سربندی سیم پیچ کمکی و خازن راه‌اندازی را جابه‌جا کرده و با این تکنیک باعث تغییر جهت چرخش موتور می‌شوند.

• روش راه‌اندازی بالابر ساختمانی سه فاز:

در طراحی این بالابرها از موتورهای سه فاز استفاده شده‌ است که برای راه‌اندازی آنها به برق ۳۸۰ ولت جریان متناوب AC نیاز داریم. راه‌اندازی موتورهای سه فاز ساده است. آنها از قابلیت خود راه‌انداز دارند و به ‌راحتی با تغییر توالی فازها می‌توانیم جهت چرخش آنها را عوض کنیم. برای راه‌اندازی بالابر ساختمانی سه فاز از کلید بالابرهای مخصوص اتصال موتورهای سه فاز استفاده می‌کنند. این کلیدها دارای ترمینال‌های اتصال فازهای T و S و R در سمت ورودی و U3 ، U2 ، U1 در سمت خروجی برای اتصال به موتور الکتریکی هستند. با جابه‌جایی توالی فازها می‌توانیم جهت چرخش موتورهای سه فاز را تغییر دهیم. کلید بالابر سه فاز به شکلی طراحی ‌شده است که در صورت سیم‌بندی درست قابلیت جابجایی توالی فازهای موتورهای سه فاز را دارد.

معرفی انواع ظرفیت‌های بالابر ساختمانی

• بالابر ساختمانی ۳۰۰ کیلویی

بالابر ساختمانی ۳۰۰ کیلویی کوچکترین مدل بالابر استاندارد است که مناسب کار در سطح پروژه‌های متوسط و کوچک شهری و کار برای احداث ساختمان‌های چند طبقه مسکونی طراحی ‌شده است. حداکثر ظرفیت حمل بار این بالابر ساختمانی مقدار ۳۰۰ کیلوگرم است. اما در عمل فقط می‌توانید مقدار ۲۵۰ کیلو مصالح را جابجا کنید. این بالابر فقط در مدل‌های تکفاز ساخته می‌شود. اما در صورت نیاز می‌توانید از نصب موتورهای سه فاز برای کارکرد بهینه آن در فضاهای صنعتی و کارگاهی استفاده کنید.

فروش بالابر ساختمانی ۳۰۰ کیلویی بسیار بیشتر از دیگر انواع بالابر ساختمانی است. زیرا ارزان ‌قیمت است و برای استفاده‌ی عادی در سطح فعالیت‌های ساختمانی طراحی ‌شده است. با حضور این بالابر ساختمانی تقریباً تمام نیازهای حمل مصالح پروژه‌های کوچک و حتی متوسط شهری برطرف می‌شود.

برای طراحی بالابر ساختمانی ۳۰۰ کیلویی معمولاً از الکتروموتورهای تکفاز دو خازنه با توان ۳ اسب بخار استفاده می‌کنند. اما در مواردی نیز از الکتروموتورهای تکفاز ۲ و حتی تک خازنه با مقدار توان ۲ اسب بخار نیز استفاده می‌شود. مدل ۲ اسب بخار توان کمتری دارد و چندان مناسب استفاده در سطح پروژه‌های بزرگ نیست. انواع الکتروموتورهای ایرانی و چینی بازار مناسب نصب شدن در این نوع بالابر ساختمانی هستند. اما در هر صورت موتور نصب شده باید از نوع 1400 دور بر دقیقه باشد.

برای تکمیل طراحی بالابر ساختمانی ۳۰۰ کیلویی از گیربکس حلزونی مدل VF86 استفاده می‌شود. گیربکس VF86 کوچکترین سایز استاندارد گیربکس‌های حلزونی است که قابلیت کار در انواع ماشین‌های سبک ساختمانی را دارد. اگر چه در سطح بازار از برندهای متنوع وجود دارد، اما گیربکس محصول برند بهکار اصفهان با طراحی بدنه چدنی و چرخ‌دنده‌های فسفر برنز از بهترین‌های بازار است.

بالابر ساختمانی ۳۰۰ کیلویی مجهز به وینچ فولادین با سیم بکسل ۲۰ و یا ۲۵ متری نمره ۸ از نوع تابیده شده ‌است. همچنین دارای دو مدل پایه استاندارد در اندازه‌های کوچک و بزرگ می‌باشد. پایه کوچک مخصوص حمل بارها تا ۳۰۰ کیلویی طراحی‌ شده است. اما از پایه بزرگتر می‌توانید برای مونتاژ بالابر ساختمانی ۴۰۰ کیلویی نیز استفاده کنید. بالابر ساختمانی ۳۰۰ کیلویی کوچکترین سایز استاندارد این ماشین‌ها است که کاربردی عمومی در سطح فعالیت‌های شهری و ساختمانی دارد.

• بالابر ساختمانی ۵۰۰ کیلویی:

بالابر ساختمانی ۵۰۰ کیلویی در هر ۲ مدل بالابر ساختمانی تکفاز و سه فاز طراحی می‌شود. اما مدل‌های تکفاز چندان متداول نیستند. عمده موارد خرید این نوع بالابر در مدل‌های سه فاز و طراحی با الکتروموتورهای ۵.۵ اسب بخار می‌باشد. بالابر ساختمانی ۵۰۰ کیلویی، سبک‌ترین بالابر سه فاز است که در سطح پروژه‌های متوسط عمرانی استفاده می‌شود.

ظرفیت اسمی این بالابر ساختمانی مقدار 500 کیلوگرم است. اما در عمل فقط می‌توانید از آن برای حمل بارهای ۴۰۰ کیلوگرمی استفاده کنید. برای طراحی قوای محرکه آن نیز از الکتروموتورهای سه فاز استفاده شده ‌است که مقدار توان آنها حداقل ۵.۵ اسب بخار می‌باشد. این الکتروموتورها تماماً از نوع 1400 دور بر دقیقه هستند. در سطح بازار الکتروموتور برندهای زیمنس، موتوژن، الکو و نمونه‌های چینی از بهترین‌ها برای نصب شدن بر روی بالابر ساختمانی ۵۰۰ کیلویی هستند.

در امتداد موتور سه فاز این دستگاه از گیربکس حلزونی سایز VF110 استفاده‌ شده است. این گیربکس سایز متوسط از سری گیربکس‌های کاهنده حلزونی است که بهترین آنها محصول برند بهکار اصفهان است. گیربکس کار شده توانایی مناسبی در تأمین قدرت حمل بارهای ۴۰۰ کیلویی دارد. همچنین به ‌راحتی می‌تواند سرعت موتورهای 1400 دور را به حرکت بالابر با سرعت استاندارد ۱۴ متر بر دقیقه تبدیل نماید. برای تکمیل طراحی این بالابر ساختمانی از وینچ‌های فولادین مجهز به حداقل ۲۰ متر سیم بکسل نمره ۸ تابیده شده استفاده می‌کنند.

این بالابر ساختمانی دارای پایه‌های بزرگی است. معمولاً می‌توانیم از پایه بزرگ بالابرهای ۳۰۰ کیلویی برای مونتاژ نهایی پایه‌های ۵۰۰ کیلویی نیز استفاده کنیم. به شرط آنکه پایه با استفاده از پروفیل طراحی ‌شده باشد. همچنین برای افزایش امنیت حین جابجایی بار در طراحی بالابر ساختمانی ۵۰۰ کیلویی از ترمز استفاده می‌شود. هر چند گیربکس خود به ‌تنهایی با قابلیت قفل شوندگی طراحی ‌شده است.

برای طراحی اتصال الکتریکی این نوع بالابر نیز از کلید سه فاز با ظرفیت عبور ۳۲ آمپر جریان الکتریکی استفاده می‌کنند. عمده کاربرد بالابر ساختمانی ۵۰۰ کیلویی در فضاهای صنعتی است. زیرا برای کار به تأمین برق سه فاز در سطح ولتاژ ۳۸۰ ولت جریان متناوب AC نیاز دارند. البته در صورت تأمین برق سه فاز از این بالابر در پروژه‌های بزرگ فضاهای مسکونی و ساختمانی نیز استفاده می‌شود. اما استفاده از آن در سطح فضاهای صنعتی مانند معادن، اسکله‌ها و کارخانه‌ها متداول است.

• بالابر ساختمانی ۷۵۰ کیلویی:

بالابر ساختمانی ۷۵۰ کیلویی از سری بالابرهای سنگین ‌وزن است که مناسب کار در سطح پروژه‌های بزرگ و یا فضاها با ارتفاع زیاد طراحی‌ شده است. این بالابر ساختمانی در تمامی مدل‌ها از نوع سه فاز می‌باشد. لذا برای کار کردن با آن به حضور برق ۳۸۰ ولت جریان متناوب AC در سطح برق سه فاز صنعتی نیاز دارید.

برای طراحی بخش‌های فنی و تأمین نیروی این بالابر ساختمانی از الکتروموتورهای سه فاز با توان ۷.۵ اسب بخار استفاده می‌کنند. الکتروموتورهای نصب شده باید از نوع ۱۴۰۰ دور بر دقیقه باشند. در حال ‌حاضر محصولات عرضه شده توسط برندهای زیمنس، موتوژن و الکو از بهترین‌های بازار هستند. البته نوع موتور تأثیر مستقیم بر لیست قیمت بالابر ساختمانی ۷۵۰ کیلویی می‌گذارد. اما توصیه می‌شود که برای تجهیز این بالابر ساختمانی سنگین از موتورهای خوش‌ ساخت و مرغوب تهیه کرده باشید.

در امتداد موتور سه فاز این دستگاه از گیربکس حلزونی VF130 استفاده ‌شده است. این گیربکس از سری مدل‌های استاندارد با طراحی میان‌ وزن است که کاملاً مناسب کار در فعالیت سنگین چنین دستگاهی و حمل بارهای حداکثر ۷۵۰ کیلویی است. البته در نظر داشته باشید که اگر چه ظرفیت اسمی این بالابر ساختمانی 750 کیلوگرم است؛ اما در عمل فقط می‌توانید از آن برای حمل بارها تا مرز ۶۵۰ کیلوگرم استفاده کنید. سرعت این بالابر با طراحی گیربکس VF130 چیزی در حدود ۱۴ متر بر دقیقه می‌باشد.

برای طراحی بالابر ساختمانی ۷۵۰ کیلویی از وینچ استاندارد فولادین همراه سیم بکسل نمره ۱۰ فولادین تابیده شده به طول ۲۰ متری استفاده می‌شود. اما همان‌طور که گفتیم، این بالابر قابلیت کار در ارتفاع بلندتری را دارد. بنابراین می‌توانید وینچ آن را به مدل‌های بالاتر تا ارتفاع ۴۰ متری نیز توسعه دهید.

در طراحی شاسی این بالابر ساختمانی از لوله‌های ضخیم و یا پروفیل‌های مقاوم استفاده می‌شود. گوشت لوله طراحی ‌شده در این پایه ضخیم‌تر از نمونه‌های ۵۰۰ کیلویی است. همچنین برای راه‌اندازی الکتروموتور سه فاز دستگاه از کلید سه فاز با ظرفیت جریان کشی ۳۲ آمپری استفاده می‌شود.

• بالابر ساختمانی ۱ تنی:

بالابر ساختمانی ۱ تنی که قابلیت حمل بار ۸۵۰ کیلویی را دارد، بهترین سایز استاندارد در طراحی بالابرهای مخصوص فعالیت‌های عمرانی است. البته این بالابر با جانمایی موتورهای سه فاز و شاسی بزرگ و ظرفیت حمل بار می‌توانند ماشینی کارآمد در سطح فعالیت‌های صنعتی مانند معادن، کارخانجات، بنادر و یا انبارهای بزرگ و… باشد.

بالابر ساختمانی ۱ تنی از انواع بالابر ساختمانی سه فاز است. برای طراحی بخش فنی این بالابر از الکتروموتورهای ۱۰ اسب بخار و سه فاز استفاده‌ شده است. الکتروموتورها محصول برندهای زیمنس، موتوژن و الکو از بهترین‌های بازار هستند که می‌توانند سطح کارایی قابل ‌قبولی در این دستگاه داشته باشند. تمامی این موتورها از انواع ۱۴۰۰ دور بر دقیقه هستند تا با استفاده از گیربکس حلزونی VF150 سرعت حرکت ۱۵ متر بر دقیقه را تأمین نمایند. استفاده از موتورهای 3000 دور در طراحی این بالابر ساختمانی ممنوع است.

ظرفیت اسمی این بالابر حمل بار 1000 کیلویی است. اما در عمل فقط می‌توانید برای حمل بارها تا مرز ۸۵۰ کیلوگرم از ظرفیت بالای این بالابر ساختمانی استفاده کنید. برای طراحی مدل‌های استاندارد بالابر ساختمانی ۱ تنی از وینچ فولادین با جانمایی سیم بکسل نمره ۱۰ فولادین تابیده شده استفاده می‌کنند. اما در صورت نیاز شرایط ارتفاع وینچ برای نصب سیم بکسل‌های بلندتر ۴۰ متری نیز وجود دارد. در طراحی شاسی این بالابر ساختمانی نیز حساسیت بالایی به کار گرفته شده ‌است. چرا که شاسی این دستگاه باید ظرفیت حمل بار بسیار سنگین ۱ تنی را داشته باشد. بنابراین در ساخت پایه بالابر ساختمانی ۱ تنی از لوله‌های پروفیلی با گوشت بیشتر از مدل‌های کوچکتر ۷۵۰ کیلویی استفاده‌ شده است. همچنین برای تکمیل سیستم راه‌اندازی و استارت موتور این دستگاه از کلید بالابر ساختمانی سه فاز مدل‌های ۳۲ آمپری استفاده می‌کنند.

بخش‌های فنی انواع بالابر ساختمانی

بالابر ساختمانی از بزرگترین ماشین‌آلات کارگاهی است که در طراحی آن از بخش‌های فنی متعددی استفاده ‌شده است. هر دستگاه بالابر ساختمانی به شکل کارگاهی مونتاژ می‌شود. لذا می‌توانیم آنها را با نظر فنی معین مونتاژ نماییم. اما در کل لازم است تا حین مونتاژ دستگاه از بخش‌های فنی با ظرفیت کار مناسب استفاده ‌شده باشد. هر دستگاه بالابر ساختمانی دارای بخش‌های فنی زیر می‌باشد.

• الکتروموتور
• گیربکس
• وینچ
• سیم بکسل
• پایه بالابر ساختمانی
• کلید بالابر ساختمانی

در هنگام مونتاژ هر دستگاه بالابر ساختمانی به حضور مناسب هر یک از این بخش‌ها نیاز داریم. در عین ‌حال باید هر بخش فنی را با رعایت کامل جزئیات فنی و مطابق با ظرفیت حمل بار دستگاه انتخاب کنیم. در غیر این ‌صورت دستگاه نمی‌تواند انتظار ما برای حمل بارها تحت ظرفیت اسمی خود را تأمین نماید. در ادامه به بحث مختصری از هر بخش می‌پردازیم.

الکتروموتور در طراحی بالابر ساختمانی

در بحث‌های مقدماتی از طراحی بالابرهای تکفاز و سه فاز صحبت کردیم. تفاوت این دو به نصب الکتروموتورهای تکفاز و سه فاز مربوط است. هر بالابر ساختمانی دارای یک الکتروموتور می‌باشد. برای مدل‌های کوچک مانند بالابر ساختمانی ۳۰۰ کیلویی از الکتروموتور تکفاز در مدل‌های ۲ و یا ۳ اسب بخار استفاده می‌شود. اما برای مردم مدل‌های بزرگتر به سراغ الکتروموتورهای ۵.۵، ۷.۵ و حتی ۱۰ اسب بخار می‌روند.

تمامی الکتروموتورهای نصب شده در انواع بالابر ساختمانی باید از نوع ۱۴۰۰ دور در دقیقه باشند تا در کنار گیربکس‌های حلزونی با نسبت ۴۸ به ۱ و یا 56 به ۱ توانایی تولید سرعت ۱۵ متر بر ثانیه را داشته باشند. معمولاً برای طراحی بالابرهای تکفاز از موتورهای الکتریکی با دو خازن راه‌اندازی استفاده می‌شود. اما در مدل‌های سه فاز نصب الکتروموتور ساده کافی است. هر چند لازم است تا از تمامی تجهیزات حفاظتی مانند بیمتال، کلید مینیاتوری، فیوز و حتی کلید محافظ جان و کنترل فاز در مسیر تأمین جریان سه فاز این موتورها استفاده‌ شده باشد.

گیربکس در طراحی بالابر ساختمانی

گیربکس از مهمترین بخش‌های فنی در طراحی هر دستگاه بالابر ساختمانی است. گیربکس وظیفه دارد تا سرعت بالای موتور را تبدیل به حرکتی آرام اما قدرتمند نماید. بنابراین در طراحی هر دستگاه بالابر ساختمانی از گیربکس‌های حلزونی استفاده می‌شود.

گیربکس حلزونی نوعی گیربکس کاهنده است که الگوی طراحی ساده‌ای دارد. سرعت چرخش شفت این گیربکس‌ها تغییر نمی‌کند. اما در طراحی آنها از دو چرخ‌دنده ساده استفاده ‌شده است. این چرخ‌دنده‌ها در حالت عمودی به یکدیگر متصل هستند. چرخ‌دنده‌ی کوچک طراحی محوری دارد و به شفت موتور از طریق تسمه متصل است. چرخ‌دنده‌ی بزرگتر طراحی دیسکی دارد و به محور وینچ (قرقره) در تماس است.

انواع گیربکس حلزونی کار شده در انواع بالابر ساختمانی مدل‌های VF86، VF110، VF130 و VF150 هستند. تمامی این گیربکس‌ها با نسبت تبدیل ۴۸ به ۱ و یا 56 به ۱ کار می‌کنند. از این ‌رو به ‌عنوان گیربکس‌های کاهنده بررسی می‌شوند. بهترین گیربکس‌ها دارای چرخ‌دنده‌های فسفر برنزه و یا برنجی هستند که در یک پوسته چدنی و یا آلومینیومی جانمایی شده باشند.

وینچ در طراحی بالابر ساختمانی

وینچ همان قرقره بزرگ فولادین این دستگاه است که محل جمع‌آوری سیم بکسل می‌باشد. وینچ از جنس فولاد ضد زنگ با طراحی مقاوم ساخته ‌شده است. بالابرهای استاندارد دارای وینچ‌های استاندارد 20 متری هستند. یعنی فقط می‌توان از ۲۰ متر سیم بکسل در این وینچ‌های فولادین استفاده کرد. اما در صورت لزوم و فقط برای بالابرهای ۵۰۰ کیلویی به بالاتر می‌توان از وینچ‌های بزرگتر و نصب سیم بکسل‌های بلندتر تا طول ۴۰ متری نیز استفاده نمود. وینچ در ارتباط مستقیم با گیربکس دستگاه طراحی ‌شده است. جهت چرخش آن وابسته به جهت چرخش موتور دارد و چگونگی چرخش آن مسیر بالا رفتن و یا پایین رفتن قلاب حمل مصالح را معین می‌کند.

سیم بکسل در طراحی بالابر ساختمانی

سیم بکسل بخش حمل ‌و نقل هر دستگاه بالابر ساختمانی را تکمیل می‌کند. این سیم بلند فولادین حول محور وینچ جمع‌آوری خواهد شد. جهت چرخش وینچ باعث باز شدن و یا جمع شدن سیم بکسل می‌شود. در انتهای سیم بکسل نیز قلاب حمل مصالح جانمایی شده ‌است. از این قلاب برای اتصال باکت و یا دیگر ملزومات حمل مصالح استفاده می‌کنند. قلاب مخصوص بالابر ساختمانی دارای شیطانک است تا از جدا شدن باکت حین حمل، توسط سیم بکسل جلوگیری به عمل آید. در نظر داشته باشید که حضور شیطانک قلاب از الزامات کار امن با دستگاه بالابر ساختمانی است.

در تمامی بالابرها از سیم بکسل تابیده شده استفاده می‌کنند. مدل‌های استاندارد دارای سیم بکسل‌های ۲۰ متری هستند. اما در صورت نیاز و فقط در بالابرهای بزرگ می‌توان از سیم بکسل‌های طویل‌تر نیز استفاده کرد. قطر سیم بکسل با توجه به ظرفیت حمل بار دستگاه انتخاب می‌شود. برای بالابر ساختمانی تکفاز از سیم بکسل نمره ۸ و برای بالابر ساختمانی سه فاز از سیم بکسل نمره ۱۰ استفاده می‌کنند.

جعبه بالابر ساختمانی

هر بالابر ساختمانی دارای یک جعبه است که محل نصب ملزومات فنی دستگاه می‌باشد. جعبه یک چارچوب فلزی ساخته ‌شده از نبشی‌های مقاوم فولادین است و دارای چرخ‌هایی بلبرینگی است تا به ‌راحتی در داخل ریل پایه بالابر ساختمانی قرار بگیرد. جعبه یا کالسکه بالابر ساختمانی به‌ راحتی داخل ریل پایه بالابر جا می‌شود. این جابه‌جایی حین حمل بار و تخلیه آن در ارتفاع بلند ساختمان الزامی است.

موتور، گیربکس و وینچ به ‌همراه کلید بالابر ساختمانی را در داخل جعبه نصب می‌کنند. معمولاً جعبه بالابر ساختمانی را همراه ملزومات نصب شده یک‌جا می‌فروشند. اما می‌توانیم به صلاح‌دید خود از محصولات متفاوت بازار برای مونتاژ نهایی جعبه بالابر ساختمانی استفاده کنید. ولی در نهایت لازم است تا هر بخش در اتصالی محکم داخل جعبه جانمایی شده باشد. برای مونتاژ بالابرهای بزرگ که دارای شاسی‌های بزرگتری نیز هستند، لازم است تا از جعبه بالابر ساختمانی بزرگتری نیز استفاده کنید.

پایه بالابر ساختمانی

پایه بالابر ساختمانی چارچوب فلزی است که محل قرارگیری تمامی بخش‌های فلزی دستگاه می‌باشد. این پایه باید از پروفیل‌های مقاوم ساخته ‌شده باشد تا بتواند تحمل وزن سنگین حمل مصالح را داشته باشد. هر اندازه ظرفیت حمل مصالح بالابر ساختمانی افزایش پیدا می‌کند، لازم است تا از پایه بالابر مقاوم‌تر و بزرگتری نیز استفاده کنیم.

پایه بالابر ساختمانی به شکل مونتاژ شونده طراحی ‌شده است. یعنی در صورت لزوم به ‌راحتی می‌توانید بخش‌های مختلف آن را از هم جدا کرده و با سرعت و سادگی به مکان دیگر جابه‌جا کنید و به ‌سرعت دوباره مونتاژ نمایید. هر پایه بالابر ساختمانی دارای ۲ ستون و یک ریل مرکزی است. این ریل 3 متری علاوه‌بر اینکه محل اتصال پایه‌ها می‌باشد، محل قرارگیری جعبه بالابر ساختمانی نیز می‌باشد. طراحی مقاوم، استفاده از پروفیل‌ها با ضخامت کافی، اتصالات سالم و استقرار درست پایه از الزامات راه‌اندازی هر دستگاه بالابر ساختمانی می‌باشد. لازم است تا از وزنه‌هایی برای سنگین کردن پایه بالابر ساختمانی استفاده کنید. در غیر این صورت دستگاه در حین حمل مصالح تعادل خود را از دست داده، اصطلاحاً کله می‌کند که منجر به سقوط و حوادث نگران‌ کننده‌ای خواهد شد.

کلید بالابر ساختمانی

در بحث بالابرهای تکفاز و سه فاز مفصل از نحوه راه‌اندازی آنها و نصب کلید بالابر ساختمانی صحبت کرده‌ایم. اما در این‌باره نیاز به توضیحات مفصل‌تری وجود دارد. کلید بالابر ساختمانی در دو مدل ساده و ریموت دار طراحی می‌شود. کلیدهای ساده از اهرم‌های مکانیکی برای جابه‌جایی دور الکتروموتور استفاده می‌کنند. این کلیدها در داخل قاب‌های پلاستیکی و یا فلزی جانمایی می‌شوند و در کل قیمت کمی دارند. اما برای کار با آنها لازم است تا از یک اپراتور در کنار دستگاه استفاده کنید.

در مقابل کلیدهای ریموت دار هستند که با قابلیت کنترل از راه دور طراحی ‌شده‌اند. در طراحی این کلیدها از بردهای الکترونیکی کنترل راه دور نصب شده‌ است. قیمت این کلیدها بالاتر از نمونه‌های دستی است. اما با بهره‌مندی از قابلیت کنترل راه دور شرایط استفاده ساده‌تر و منعطف‌تری دارند. با در دست داشتن ریموت به ‌راحتی می‌توانیم از هر نقطه ساختمان عملکرد بالابر را تحت کنترل داشته باشیم. لذا دیگر نیازی نیست تا از یک کارگر در کنار بالابر ساختمانی استفاده کنید. اهمیت این کلیدها زمانی است که محل نصب بالابر ساختمانی با محل تخلیه مصالح در میان طبقات ساختمان متفاوت است.

ملاحظات فنی هنگام نصب و کار ایمن با بالابر ساختمانی

دستگاه بالابر ساختمانی ماشین قدرتمند محیط کارگاهی است. این دستگاه وظیفه دارد تا مصالح سنگین ساختمانی را به شکل عمودی در ارتفاع بلند سازه جابجا کند. اما در این جابجایی باید تمامی نکات ایمنی رعایت شده باشد. بالابر ساختمانی باید به شکلی نصب شده باشد که از حمل امن بار اطمینان داشته باشیم تا در این ‌صورت هیچ خطری جان افراد را تهدید نکند، احتمال سقوط مصالح حین جابجایی نزدیک به صفر باشد، مصالح در حین جابجایی معدوم نشوند و خود دستگاه نیز در حین کار آسیب نبیند.

برای تحقق تمامی این شرایط به نصب اصولی و بهره‌برداری ایمن دستگاه نیاز داریم. برای این منظور دستورالعمل‌هایی تدوین شده‌ است که به قرار زیر هستند.

• از بالابر ساختمانی تنها در محدوده ظرفیت حمل بار آنها استفاده کنید. هر بالابر ساختمانی دارای ظرفیت اسمی است. اما ظرفیت کار دائم آن اندکی کمتر از ظرفیت اسمی بالابر ساختمانی می‌باشد. تنها در صورت کار با این ظرفیت است که موتور الکتریکی دستگاه شرایط کار بهینه دارد. استفاده از بالابر ساختمانی برای حمل بارهای سنگین‌تر از ظرفیت اسمی باعث فشار مضاعفی بر دستگاه خواهد شد که به سوختن موتور می‌انجامد.
• دستگاه بالابر ساختمانی را در سطحی تراز شده نصب کنید. استقرار دستگاه در سطح غیر تراز باعث لنگ زدن قلاب و سقوط مصالح و حتی سقوط خود بالابر ساختمانی خواهد شد.
• از وزنه‌های مناسب برای مهار پایه بالابر ساختمانی استفاده کنید. این وزنه‌ها باعث سنگین شدن پایه می‌شوند و از کله کردن آنها در حین بالا کشیدن مصالح سنگین ساختمان‌سازی جلوگیری می‌کنند. در صورتی ‌که شرایط نصب وزنه وجود ندارد، می‌توانید پایه بالابر ساختمانی را به اسکلت فلزی ساختمان جوش کنید.
• از شاسی متناسب با ظرفیت حمل بار بالابر ساختمانی استفاده کنید. شاسی‌های کوچک تحمل بار فوق سنگین را ندارند. خرید شاسی کوچک باعث کاهش قیمت بالابر ساختمانی می‌شود. اما در صورت عدم هماهنگی با ظرفیت حمل بار دستگاه نمی‌تواند وزن سنگین حین جابجایی مصالح را تحمل نماید.
• در صورتی ‌که لازم است الکتروموتور و گیربکس را مونتاژ کنید، توصیه می‌کنیم که از مدل‌های هماهنگ با یکدیگر و هماهنگ با ظرفیت حمل بار دستگاه استفاده کنید. معمولا از گیربکس VF86 برای کار با الکتروموتورهای ۲ و یا ۳ اسب، از گیربکس VF110 برای کار با الکتروموتورهای ۵.۵ و از گیربکس VF130 برای کار با الکتروموتورهای ۷.۵ اسب بخار استفاده می‌کنند.
• از کلید بالابر ساختمانی حرفه‌ای که دارای تیغه‌های پلاتین شده ‌است، برای راه‌اندازی بالابر ساختمانی استفاده کنید. تنها این کلیدها هستند که می‌توانند موتور بالابر را زیر بار و بدون خطر ایجاد جرقه قطع و وصل کنند.
• اتصال محکم سرسیم‌ها در کلید بالابر ساختمانی را بررسی کنید. اتصالات شل شده باعث جریان کشی می‌شوند.
• در صورتی ‌که از بالابر ساختمانی سه فاز استفاده می‌کنید، حتماً حضور محافظت‌های لازم برای تأمین برق سه فاز را بررسی کنید. خط برق سه فاز باید مجهز به کلید مینیاتوری، فیوز، کلید محافظ جان و کلید کنترل فاز باشد.
• توصیه می‌شود که از کلید بالابر ساختمانی با توانایی عبور ۳۲ آمپر جریان AC استفاده کنید. کلیدهای ضعیف‌تر نمی‌توانند شرایط کار سخت موتور در حمل بارهای سنگین ساختمان‌سازی را تحمل کنند.
• کابل برق دستگاه را از فضاهای امن و دور از دسترس وسایل کارگاه طراحی کنید. کابل باید یک تکه و عاری از آسیب باشد.
• در هر صورت و برای هر شرایط کاری لازم است تا از سیم بکسل تابیده شده و کاملاً سالم عاری از گره و یا تاب خوردگی استفاده کنید. سیم بکسل‌های فرسوده و یا پاره ‌شده تحمل حمل بارهای سنگین را ندارند.

توصیه‌هایی برای خرید بالابر ساختمانی

بالابر ساختمانی ماشین استراتژیک در فعالیت‌های عمرانی است. بدون حضور این دستگاه هرگز نمی‌توانید فعالیت ساختمان‌سازی را تداوم بخشید. از طرفی برای سرعت حین کار، اتلاف کم مصالح، کاهش نیروی کار و بهبود روند ساخت، به بالابر ساختمانی با ظرفیت مناسب و طراحی ایده‌آل نیاز دارید. در هنگام خرید بالابر ساختمانی نکات زیر را در نظر داشته باشید.

• حتماً مشخصات فنی موتور را بررسی کنید و از قدرت کافی موتور برای ظرفیت اسمی بالابر ساختمانی اطمینان کسب کنید. ترجیحا موتور الکتریکی دستگاه از برندهای مطرح مانند زیمنس آلمان باشد. البته محصول برندهای داخلی مانند موتوژن، الکتروژن و الکو نیز کارایی مناسبی دارند. در این ‌میان می‌توانید به محصولات چینی بازار نیز اعتماد کنید.
• نوع گیربکس و برند سازنده آن را بررسی کنید. گیربکس بهکار اصفهان از بهترین‌های بازار است. هر چند در سطح بازار مدل‌های متنوع دیگری با طراحی پوسته چدنی و آلومینیومی و حتی استیل وجود دارد؛ اما توصیه می‌کنیم تا حتماً نوع متریال چرخ‌دنده‌های گیربکس را بررسی کنید. بهترین گیربکس‌های بازار دارای چرخ‌دنده‌های فسفر برنز هستند.
• هماهنگی گیربکس با موتور را بررسی کنید. گیربکس‌های ضعیف تحمل قدرت بالای موتورهای قوی را ندارند. در مقابل موتورهای ضعیف در مقابل بار سنگین گیربکس‌های بزرگ کم می‌آورند. درباره هماهنگی گیربکس و موتور و ارتباط آنها با ظرفیت حمل بار دستگاه بالابر ساختمانی در طول مقاله مفصل توضیح داده‌ایم.
• پروفیل‌های پایه بالابر ساختمانی را بررسی کنید. هر اندازه ظرفیت حمل بار دستگاه بیشتر باشد، باید از پروفیل‌ها با گوشت بیشتری استفاده‌ شده باشد. پایه‌های ضعیف در زیر بار سنگین مصالح می‌شکنند.
• به نوع کلید بالابر ساختمانی نصب شده توجه کنید. توصیه می‌شود تا حتماً از کلیدهای ۳۲ آمپر استفاده کنید. موتور الکتریکی بالابر ساختمانی زیر بار استارت می‌خورد و در لحظه‌ی آغاز کار جریان راه‌اندازی بالایی دارد. کلیدهای ضعیف نمی‌توانند این جریان راه‌اندازی بسیار زیاد را تحمل کنند.

برای خرید بالابر ساختمانی می‌توانید از خدمات تخصصی سایت فارم صنعت استفاده کنید. فارم صنعت مجری فروش بالابر ساختمانی در سطح کشور است که محصولات خود را با خدمات مناسب برای عرضه در تمام شهرها و کشورها ارائه می‌نماید. در بستر اطلاعاتی فارم صنعت می‌توانید از لیست قیمت بالابر ساختمانی مطلع شده و با مقایسه کالاهای سطح بازار خریدی مطمئن و خدماتی شایسته را دریافت نمایید.