کمپکتور

کمپکتور چیست؟

دستگاه کمپکتور ماشین کوبش قدرتمند خاک است. این دستگاه به شکلی طراحی‌ شده است که می‌تواند لایه‌های سطحی خاک را از طریق ضربات کوبنده و متوالی به شکلی مؤثر متراکم سازد. کوبش خاک از عملیات مقدماتی در طراحی فونداسیون فضاهای ساختمانی و یا راه‌سازی و محوطه سازی می‌باشد. لایه‌های خاکی متراکم نیستند و نمی‌توانند وزن سنگین سازه‌های عمرانی را تحمل کنند. بنابراین به ‌سرعت دچار رانش می‌شوند. این رانش باعث تخریب سازه‌ها در آینده‌ای نزدیک خواهد شد. برای پرهیز از این اتفاق باید سطح خاک زیر پای سازه‌های عمرانی را بکوبانیم. لذا انواع دستگاه کمپکتور برای این منظور طراحی ‌شده است.

دستگاه کمپکتور از سری ماشین‌آلات مقدماتی عملیات‌های عمرانی است. از این دستگاه در مدل‌های گوناگون چه در سطح عملیات‌های راه‌سازی، محوطه‌سازی تا پروژه‌های ساختمان‌سازی استفاده می‌شود.

 

انواع دستگاه کمپکتور از لحاظ شاسی

دستگاه کمپکتور روش طراحی خلاقانه و کارآمدی دارد. کمپکتور یا زمین کوب به صورتی طراحی گردیده است تا از طریق کوبش قدرتمند صفحه‌های فلزی سنگین ‌وزن، عمق خاک را متراکم سازند. تمامی این دستگاه‌ها برای کوبش مستقیم خاک طراحی شده‌اند. اما روش کوبش آنها با یکدیگر متفاوت است. بر این اساس انواع دستگاه کمپکتور را در دو تیپ کلی کمپکتور صفحه ای و کمپکتور قورباغه ای دسته‌بندی می‌کنند.

• کمپکتور صفحه ای

در این دستگاه از یک صفحه بزرگ با ابعاد پهن برای کوبش خاک استفاده ‌شده است. این صفحه با استفاده از فولاد ضد سایش و ضد زنگ ساخته ‌شده است. صفحه مذکور ابعاد درشت و وزن سنگینی دارد. این صفحه آن ‌قدر سنگین است که در کوبش‌های متوالی قادر است عمق خاک را متراکم سازد.

 

مزایای استفاده از کمپکتور صفحه ای

• این دستگاه دارای صفحه فلزی بسیار بزرگی است که قدرت کوبش مناسبی را تأمین می‌نماید. لذا مناسب کار در فضاهای بزرگ می‌باشد.
• عملکرد کوبش صفحه فلزی این دستگاه کمپکتور در لایه‌های سطحی خاک مناسب است. اما چندان نمی‌تواند در لایه‌های عمیق خاک مفید باشد.

• از آنجا که دارای صفحات بزرگ فلزی است و کوبش فراگیری را تولید می‌کند، امکان تخریب خاک وجود ندارد. کمپکتور صفحه ای باعث آسیب رسیدن به لایه‌های عمیق خاک نمی‌شود.
• مکانیزم طراحی ‌شده برای کمپکتور صفحه ای ساده است. بنابراین روش کار با آن نیز ساده می‌باشد. همچنین روش تعمیر و نگهداری از این دستگاه نیز بسیار ساده است. از طرفی در صورت خراب شدن هزینه تأمین قطعات آن نیز کم و تعمیرات آن اقتصادی است.
• قیمت دستگاه کمپکتور صفحه ای به نسبت مدل‌های قورباغه ای کمتر است.

 

 

کاربرد کمپکتور صفحه ای (کمپکتور دستی)

دستگاه کمپکتور دستی ماشین کوبش مؤثری است که در سطح فعالیت‌های کوچک و متوسط انواع عملیات‌های عمرانی حضور دارد. اصولاً چه برای متراکم سازی خاک زمین‌های طبیعی و یا ساخت زمین با اضافه کردن خاک مصنوعی و حتی عملیات گودبرداری و توسعه فضاهای جاده‌ای تا محوطه سازی می‌توان از این نوع دستگاه کمپکتور دستی استفاده کرد.

 

مزایای استفاده از کمپکتور صفحه ای:

• شرایط استفاده در مکان‌ها با مانور کار زیاد را دارند. اصولاً در هر مکانی که دارای محدودیت فضا نیست می‌توانیم از انواع دستگاه کمپکتور صفحه ای استفاده کنیم. اما به هر صورت مانند غلتک‌ها مناسب کار متراکم سازی در پروژه‌های بزرگ نیستند.
• در انواع عملیات‌های پی‌سازی و ساخت زیربناهای گوناگون عمرانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در عملیات‌های پی‌سازی به تراکم کامل خاک نیاز داریم تا از سخت شدن زمین زیر پای سازه‌ها اطمینان داشته باشیم. ابعاد کمپکتور صفحه ای به شکلی است که می‌تواند در فضای تقریباً محدود عملیات‌های پی‌سازی قدرت مانور بالایی داشته باشد.
• در صنایع راه‌سازی، عملیات‌های محوطه سازی، تعمیرات آسفالت، ساخت انواع پیاده‌رو و حاشیه‌های خیابان، ساخت حیاط و پارکینگ فضاهای ساختمانی و یا فضاهای شهری و… از انواع دستگاه کمپکتور صفحه ای استفاده می‌کنند.
• برای فشرده‌سازی خاک، ماسه، شن و یا آسفالت در گسترش زمین‌ها و یا اصلاح پستی‌ و بلندی زمین‌ها کارایی دارند.

انواع موتور در طراحی کمپکتور صفحه ای

هر دستگاه کمپکتور دستی دارای یک موتور است. در حال ‌حاضر نمونه‌های موتور الکتریکی به ‌علت محدودیت‌های تأمین برق، یا استفاده از طول کابل بلند چندان متداول نیستند. عموم این دستگاه‌ها را با استفاده از انواع موتورهای احتراق داخلی از نوع موتور بنزینی و یا دیزلی طراحی می‌کنند.

 

• کمپکتور صفحه ای با موتور بنزینی:

کمپکتور بنزینی مدل کاملاً متداول و کاربردی است. در طراحی این ماشین از انواع موتورهای سبک بنزین سوز استفاده ‌شده است. معمولاً دارای موتورهای تک‌ سیلندر با عملکرد چهار زمانه از نوع استارت هندلی هستند. قدرت عملیات کوبش آنها محدود است و معمولاً برای طراحی صفحات کوچک و متوسط انواع کمپکتور صفحه ای کارایی دارند.

• کمپکتور صفحه ای با موتور دیزلی:

برای طراحی ماشین‌های بزرگ و قدرتمند از موتورهای دیزلی استفاده می‌کنند. در این ‌مورد نیز معمولاً در طراحی کمپکتورهای کاملاً بزرگ و قدرتمند صفحه ای از انواع موتورهای دیزلی استفاده ‌شده است. همچنین این موتورها شرایط کار طولانی‌ مدت دارند و می‌توانند در سطح فضاهای بزرگ و یا کار در مناطق دوردست و شرایط سیار مانند پروژه‌های راه‌سازی مورد استفاده قرار بگیرند. قیمت کمپکتور دیزلی از مدل‌های بنزینی بالاتر است. اما قدرت و کارایی بیشتری نیز دارند. همچنین با سوخت ارزان‌تر گازوئیل کار می‌کنند.

 

 

انواع شاسی‌های کمپکتور صفحه ای

شاسی کمپکتور صفحه ای محصول برندهای زیر از بهترین‌های بازار هستند که در کلاس طراحی‌های متنوع با قابلیت‌های مناسب فنی طراحی می‌شوند. این شاسی‌ها دارای ابعاد استاندارد و قابلیت‌های مناسب فنی هستند. همچنین از متریال‌های مرغوب در طراحی آنها استفاده‌ شده است.

• شاسی کمپکتور میکاسا (Mikasa) محصول کشور ژاپن
• شاسی کمپکتور هیساکی (Hisaki) محصول کشور مالزی
• شاسی کمپکتور کوپاژ (Kopaz) محصول کشور کره
• شاسی کمپکتور هوپت (Hoopt) محصول کشور سنگاپور
• شاسی کمپکتور ویلسون (Hoopt) محصول کشور چین

 

بهترین موتورهای مناسب انواع زمین کوب صفحه ای

برندهای متعددی در سطح جهانی حضور دارند که می‌توانند موتورهای مناسب مونتاژ کمپکتورهای صفحه ای را تولید کنند. معمولاً این موتورها از نوع تک‌ سیلندر با عملکرد چهار زمانه و توانایی تولید 5 الی 7.5 اسب بخار هستند.

 

انواع برندهای موتور کمپکتور:

• موتور هوندا
• موتور کاوازاکی
• موتور روبین
• موتور سوبارو
• موتورهای چینی

در این ‌میان موتورهای هوندا و روبین به نسبت از دیگر رقبا طراحی تخصصی شده دارند و از استقبال خوبی نیز برخوردار هستند. همچنین قیمت آنها از دیگر برندهای مطرح بازار اقتصادی‌تر است. اما اگر خیلی در بند هزینه‌ی کمتر مونتاژ نهایی دستگاه کمپکتور صفحه ای هستید، می‌توانید از موتورهای خوش نفس چینی بازار تهیه کنید.

 

• کمپکتور قورباغه ای

کمپکتور قورباغه ای یا همان کمپکتور کانگورویی یکی دیگر از انواع دستگاه کمپکتور است که با روش کوبش خاک می‌تواند عملیات متراکم سازی سطح زمین را انجام دهد. این کمپکتورها با روش کار پرشی طراحی ‌شده‌اند. در طراحی کمپکتورهای قورباغه ای از صفحه‌ی فلزی کوچک اما بسیار مقاوم استفاده ‌شده است. این صفحه در پایین‌ترین بخش دستگاه قرار دارد. دستگاه کمپکتور قورباغه ای به شکل برشی کار می‌کند. یعنی برای کوباندن صفحه به مانند یک قورباغه پرش می‌کند و با بازگشت صفحه و اعمال وزن خود دستگاه، قابلیت کوبش دارند.

روش کار کمپکتور قورباغه ای به مانند کمپکتور صفحه ای با اعمال کوبش خاک است. اما نحوه کوبش آنها متفاوت است. در طراحی کمپکتور صفحه ای با جابجایی کوبنده صفحه فلزی کار می‌کنیم. اما در طراحی کمپکتور قورباغه ای قرار است این صفحه کوچک فلزی همراه خود دستگاه بلند شده و با قدرت بر سطح زمین کوبیده شود.

 

مشخصه‌های فنی انواع کمپکتور قورباغه ای

در طراحی انواع کمپکتور قورباغه ای نیز از موتورهای درون‌سوز در مدل‌های بنزینی و دیزلی استفاده می‌کنند. البته موتور جانمایی شده در این دستگاه‌ها ابعاد کوچکی دارد و معمولاً حجم سوخت باک آنها بیشتر از 0.8 لیتر نمی‌باشد. این موتورها معمولا از نوع تک ‌سیلندر با عملکرد دوزمانه هستند. اما برندهای مطرح بازار نمونه‌های طراحی ‌شده با موتورهای چهار زمانه را معرفی کرده‌اند.

قدرت کوبش کمپکتور کانگورویی به مانند کمپکتور صفحه ای زیاد نیست. کل قدرت کوبش این دستگاه‌ها در حد توان 1000 الی 2000 کیلوگرم است. اما از آنجا که قدرت کوبش نقطه‌ای دارند، می‌توانند عمق متراکم سازی مؤثری را تأمین نمایند. نوع کوبش کمپکتور قورباغه ای متفاوت از کمپکتور صفحه ای برای یک نقطه متمرکز شده‌ است.

 

انواع موتور در کمپکتور قورباغه ای:

در طراحی این مدل دستگاه کمپکتور از انواع موتورهای 3 الی 5 اسب ‌بخار استفاده می‌کنند. البته موتورهای کار شده در این دستگاه کمپکتور از نوع بنزین سوز و یا دیزلی هستند.

 

• کمپکتور قورباغه ای بنزینی:

دارای موتورهای بنزین سوز هستند. هزینه نگهداری از آنها تقریباً کم است. قدرت کوبش نسبتاً خوبی دارند و می‌توان از آنها در عموم فضاهای عمرانی و هر نوع شرایط آب‌ و هوایی استفاده کرد. همچنین سوخت بنزین از متداول‌ترین سوخت‌ها است که به‌ راحتی می‌توان آن را تهیه نمود. کمپکتور بنزینی کانگرویی پرکاربردترین مدل از این نوع دستگاه‌های کوبش می‌باشد.

 

• کمپکتور قورباغه ای دیزلی:

برای طراحی این نوع دستگاه کمپکتور از موتورهای قدرتمند احتراق داخلی دیزلی استفاده ‌شده است. قدرت کوبش بالایی دارند و می‌توانند خاک را تا عمق مؤثری فشرده‌سازی کنند. راندمان کار این کمپکتورها بالا است؛ اما مناسب کار در هوای سرد نیستند. هر چند می‌توان از آنها در مدت زمان طولانی و کارهای سخت استفاده کرد. هزینه تأمین سوخت این مدل‌های دیزلی نیز کم است. زیرا گازوئیل یکی از ارزان‌ترین مدل سوخت‌های بازار است.

 

کاربردهای کمپکتور کانگورویی (کمپکتور پرشی)

این کمپکتورها از صفحه کوبش کوچکی برخوردار هستند. کوبش آنها به شکل نقطه‌ای است. لذا چندان مناسب کوبش خاک در فضاهای بزرگ از عملیات‌های گسترده‌ی محوطه‌سازی نمی‌باشند. بلکه عمده کاربرد کمپکتورهای قورباغه ای در کوبش محدود خاک برای فضاهای باریک و کوچک است. مانند:

• کوبش و فشرده‌سازی خاک در کانال‌ها
• کوبش و فشرده‌سازی خاک در فضاهای محدود که امکان دسترسی و انجام عملیات توسط مدل‌های صفحه ای مقدور نمی‌باشد.
• متراکم سازی و زیرسازی مسیرهای تردد کوچک مانند پیاده‌روها و محوطه‌های عبور ساختمان
• طراحی و ساخت بستر خطوط لوله‌گذاری آب، برق و گاز

 

مزایای استفاده از کمپکتور قورباغه ای

اگر چه این کمپکتورها قدرت مانور بالای مدل‌های صفحه ای را ندارند و همچنین نمی‌توانند به مانند غلطک‌ها در سطوح بزرگ برای فشرده‌سازی خاک حاضر باشند؛ اما استفاده از کوبش نقطه‌ای آنها مزایایی دارد که به قرار زیر هستند:

• برای کار در فضاهای کوچک و محدود عملکردی مؤثر دارند.
• می‌توانند برای کوبش در یک نقطه معین متمرکز شوند.
• ابعاد کوچکی دارند. بنابراین حمل‌ونقل آنها ساده است.
• قدرت کوبش مؤثر خاک در عمق‌های زیاد را دارند.
• جابه‌جایی آنها در حین عملیات کوبش برای پوشش فضاهای کناره‌ای، کنج دیوارها و هر نقطه‌ای زاویه‌دار مناسب است.

 

روش کار کوبش در طراحی کمپکتور قورباغه ای

این دستگاه با استفاده از یک سیلندر هیدرو مکانیکی طراحی ‌شده است. این سیستم هیدرو مکانیکی به شکلی طراحی ‌شده است که می‌تواند با کوپل شدن به حرکت موتور، یک حرکت رفت و برگشتی اما ضربه‌ای ایجاد کند. این ضربه تولید شده سیستم هیدرو مکانیکی به شکلی است که باعث جهش کل دستگاه می‌شود. این دستگاه سنگین‌ وزن است و در بازگشت به سطح زمین با استفاده از وزن سنگین خود عملیات کوبش خاک و متراکم سازی آن را تکمیل می‌کند.

 

خرید کمپکتور صفحه ای بهتر است یا قورباغه ای؟

لازم است بدانید که هر دو مدل کمپکتور طراحی استاندارد و کاربردی دارند و در سطح فعالیت‌های تخصصی خود استفاده می‌شوند. اما اگر بخواهید در سطح پروژه‌ها یکی از این دو را انتخاب کنید، لازم است تا معیارهای زیر را در نظر بگیرید.

1. قدرت کوبش کمپکتور قورباغه ای برای نفوذ در لایه‌های عمیق خاک بیشتر است. اما این قدرت را به شکل نقطه‌ای اعمال می‌کند. این در حالی است که کمپکتور صفحه ای لایه‌های سطحی‌تر خاک را در شرایطی کاملاً یکنواخت شده تر متراکم می‌کند.
2. سرعت عمل کمپکتور صفحه ای از مدل‌های قورباغه ای بالاتر است. این بدان معنی است که برای کار در فضاهای وسیع‌تر بهتر است از مدل‌های صفحه ای که ظرفیت کوبش بالاتر دارند، استفاده کنید.
3. برای فضاهای محدود که عرض بسیار کمی دارند، استفاده از کمپکتور قورباغه ای بهتر است. هر چند مدل‌های صفحه ای نیز قدرت کار در فضاهای کوچک را دارند؛ اما کمپکتور قورباغه ای برای متراکم سازی نقطه‌ای طراحی ‌شده است. یعنی می‌تواند بدون نیاز به جابجا شده در یک نقطه و یا یک فضای محدود عملیات کوبش را انجام دهد. اما کمپکتور صفحه ای برای حرکت در فضایی محدود طراحی ‌شده است.
4. قیمت کمپکتور صفحه ای از مدل‌های قورباغه ای کمتر است. لذا خرید آنها برای بسیاری از پروژه‌ها به صرفه‌تر می‌باشد.
5. طراحی کمپکتور صفحه ای از کمپکتور قورباغه ای ساده‌تر است. لذا در صورت خراب شدن روش تعمیر ساده‌تری دارد. همچنین قیمت قطعات یدکی آن نیز از مدل‌های قورباغه ای کمتر است.

 

 

نحوه کار با کمپکتور:

انواع دستگاه کامپکتور ماشین‌های کوبش خاک هستند. اما صرفاً به واسطه فعال شدن نمی‌توانیم از آنها در متراکم سازی سطح خاک استفاده کنیم. لازم است تا برای کوبش مناسب و کار با کمپکتور دستورالعمل‌های زیر را به درستی انجام دهید.

1. لازم است تا قبل ‌از آغاز متراکم سازی، مقدار قابلیت یکپارچگی خاک را بررسی کنید. شاید لازم باشد که برای افزایش یکپارچگی خاک به آن آب اضافه کنید. در این ‌صورت لازم است تا جذب کامل آب از عملیات کمپکت سازی جلوگیری کنید.
2. اگر سطح زمین را آبیاری کرده‌اید، باید زمین مذکور را به حال خود و برای مدت 24 ساعت رها کنید. در این مدت آب اضافه شده به ‌طور کامل جذب زمین شده و لایه‌های آن را یکپارچه‌تر می‌سازد.
3. حتماً از دستگاه کامپکتور مناسب برای متراکم سازی خاک استفاده کنید. کمپکتورهای نامناسب یا نمی‌توانند عمق متراکم سازی مطلوب را تأمین نمایند و یا اینکه در اثر فشار زیاد باعث تخریب بافت خاک می‌شوند.
4. از کوبش زیاد خاک خودداری کنید. باید پروژه‌ی متراکم سازی را در یک نوبت کار دستگاه کمپکتور انجام دهید. دفعات متوالی کوبش خاک باعث تخریب بافت خاک شده و از مقاومت آن می‌کاهد.
5. اگر از دستگاه کمپکتور برای فشرده‌سازی آسفالت استفاده می‌کنید، قطعاً با مشکل چسبیده شدن آسفالت در سطح زیرین صفحه مواجه هستید. بهتر است سطح زیرین صفحه را با بنزین و یا دیگر روغن‌ها بپوشانید. این لایه روغنی مانع از چسبیده شدن آسفالت خواهد شد.

 

اصول کلیدی برای سرویس و نگهداری از انواع کمپکتور

کمپکتور ماشین قدرتمندی است که می‌تواند ضربات کوبنده با قابلیت متراکم سازی خاک را تولید نماید. ما محل کار این دستگاه فضایی بسیار سخت و فرسایشی است. اگر در زمینه سرویس و نگهداری از دستگاه کمپکتور کوتاهی کنید، ماشین قدرتمند شما به‌ سرعت مستهلک شده و کارایی خود را از دست می‌دهد. برای سرویس و نگهداری از انواع دستگاه کامپکتور مراتب حرفه‌ای زیر را دنبال کنید.

• روغن موتور دستگاه را مرتب بازدید کنید و به ازای هر 50 ساعت کار متوالی روغن را به‌ طور کامل تعویض کنید.
• در برنامه دوره‌ای فیلتر هوای موتور دستگاه کمپکتور را بازدید کنید. در نظر داشته باشید که این دستگاه برای کار در محیط پر از گرد و خاک طراحی ‌شده است و باید فیلتر هوای آن را مرتباً مثلاً هفته‌ای یک‌بار بررسی کنید.
• کوبش های متوالی باعث استهلاک سنگین دستگاه کمپکتور خواهد شد. برای پرهیز از اثر مخرب این استهلاک به ازای هر 500 ساعت کار متوالی دستگاه را تحت تعمیرات اساسی و سرویس کامل قرار دهید.
• دستگاه کمپکتور را به شکل ماهیانه آچارکشی کنید. اینکار در جلوگیری از شل شدن قطعات تأثیرگذار است.
• سلامت سیم گاز و سیم هندل کشی موتور را مرتب بازرسی کنید.
• بخش لنگ دستگاه و تمامی قسمت‌های متحرک را روانکاری کنید. برای روانکاری قطعات تحرک دستگاه می‌توانید از واسکازین استفاده کنید.
• اگر قرار است دستگاه را برای مدت طولانی بلااستفاده رها کنید، توصیه می‌کنیم که حتماً باک سوخت را تخلیه نمایید.
• هرگز مادامی‌که دستگاه روشن است، اقدام به روغن‌کاری و روانکاری بخش‌های متحرک آن نکنید.
• برای نگهداری از دستگاه کمپکتور روی آن را به‌ طور کامل کاور کنید. دستگاه را در مکان خشک و به‌ دور از تابش مستقیم نور آفتاب نگهداری کنید.

 

توصیه‌هایی برای خرید دستگاه کمپکتور

اگر برای متراکم سازی خاک در فضایی محدود به ‌دنبال دستگاهی کارآمد هستید، خرید انواع کمپکتور دستی صفحه ای پیشنهاد مناسبی است. این ماشین‌های کوچک قدرت بزرگی برای متراکم سازی خاک دارند. اما لازم است که این دستگاه‌ها را مطابق با نیاز پروژه تهیه کنید. حتی اگر پیمانکار حرفه‌ای عملیات بسترسازی فعالیت‌های عمرانی هستید، تهیه کمپکتور مطابق با عموم پروژه‌ها ایده هوشمندانه‌تری است. زیرا می‌توانید پس‌ از پایان یک پروژه از کمپکتور برای کار در پروژه بعدی استفاده کنید.

زمین کوب صفحه ای برای کار در فضاهای نسبتاً باز که قدرت مانور بالایی دارند، طراحی‌ شده است. در این ‌میان لازم است تا کمپکتور را با توجه به عرض فضا و قابلیت حرکت یک‌ جهته و یا دو جهته انجام دهید. اما وقتی فضای کار محدود است، تهیه و کار با مدل‌های یک‌ جهته توجیه‌پذیرتر است. در مقابل نمونه‌های کانگورویی برای کار در فضاهای محدود طراحی ‌شده‌اند.