انواع سمپاش و روش صحیح سمپاشی
فهرست مطالب
- زمان مناسب سم پاشی و محلول پاشی
- استفاده از ابزار مناسب برای سم پاشی و محلول پاشی
- اصول کلی سمپاشی
- شناسایی نازل ها
- هم پوشانی نازل ها
- صافی ها
- مش واحد صافی است و برابر است با تعداد
- چکه گیر نازل (چک والو)
- طبقه بندی سمپاش ها بر حسب نوع کاربری
- سمپاش پشت تراکتوری بوم دار
- کالیبراسیون
- مهمترین شاخص های ارزیابی سمپاش پشت تراکتوری بوم دار ، قبل از استفاده
زمان مناسب سم پاشی و محلول پاشی
سمپاشی باید زمانی انجام شود که آفت به آستانه زیان اقتصادی رسیده باشد مثلاً در گلخانه ها لزومی ندارد تا زمانی که حشره رؤیت نشده سم پاشی انجام داد زیرا می توان با ایزوله کردن گلخانه و سمپاشی کلی، قبل از کشت، گلخانه را عاری از هرگونه آفات و بیماری نمود و در ادامه از ورود آفات به داخل جلوگیری کرد. و یا زمانی که هر ساله پیش بینی می شود آفات به مزارع و باغات هجوم می آورند مثلاً در باغات میوه می توان در زمان خواب درختان از سم پاشی هایی جهت ضد عفونی کردن و در ابتدای فصل رشد با استفاده از سموم سیستمیک و قوی جهت پیشگیری و مبارزه با آفات استفاده کرد ( سموم زمستانه ).از این رو گیاه در زمان باردهی مورد هجوم آفات و بیماری ها قرار نگرفته و لازم به استفاده از سموم نمی باشد به این ترتیب دوره کارنس سموم نیز رعایت می‌شود.منظور از زمان مناسب سم پاشی استفاده سموم و محلول دهی در ساعات خنک و مرطوب روز می باشد به طوری که دمای هوا زیر ۲۷ درجه سانتی گراد و گیاه نباید دچار تشنگی باشد. مثلاً برای سموم سیستمیک در ساعات اولیه روز توصیه می شود، زیرا زمان سم پاشی هوا خنک و نور کم می باشد و بلافاصله بعد از سم پاشی و تابش نور خورشید، سموم با شیره گیاهی شروع به حرکت در گیاه می‌کند. و یا سم پاشی سموم تماسی شب ها انجام می شود زیرا روزنه ها بسته هستند و سموم وارد گیاه نمی شود و گیاه دچار تنش حاصل از سموم نخواهد شد علاوه بر آن سموم بیولوژیک مثل باکتری Bacillus thuringiensis نیز در ساعات پایانی روز انجام می‌شود تا این باکتری بتواند زمان کافی برای شروع فعالیت در هوای خنک را داشته باشد.استفاده از ابزار مناسب برای سم پاشی و محلول پاشی
ابزار مناسب سم پاشی قیمت بالاتر و به همان اندازه کیفیت بالایی نیز دارند که این مزیت باعث می‌شود مقدار سم و آب کمتری در سم پاشی استفاده شود همچنین تأثیر سموم چندین برابر خواهد شد، مثلاً سمپاشی که اندازه قطرات کوچکتر (۱ الی ۱۰۰۰ میکرون ) داشته باشد بسیار تأثیر گذار تر از یک نازل یا سمپاشی است که قطرات بزرگتری اسپری می‌کند، در نتیجه مقدار آب و سم کمتری مصرف می‌شود و پیرو آن هزینه ها بسیار پایین می‌آید. پس ابزاری که بتواند قطرات کوچکتری اسپری کند برای سمپاشی بسیار مناسب تر است.اصول کلی سمپاشی
سموم نباتی ممکن است به چند صورت مورد استفاده قرار گیرند:1. به صورت تقریباً خالص (که به تکنیکال معروف است).2. با استفاده از یک حلال که معمولاً آب است و به عنوان امولسیون ارائه می شود .3. به صورت گرد پاشی4. به صورت گرانول پاشی،این سموم، در یک برنامه سمپاشی، باید به طور یکنواخت و همگن بر روی گیاه (و یا سایر اهداف مورد نظر) پاشیده شوند. وسیله مناسب برای شکستن محلول و تبدیل آن به قطره سمی ، دستگاه سمپاش است.اجزای اصلی یک سمپاش ، بسته به نوع آن، معمولاً شامل: مخزن، لوله ها، اتصالات، پمپ ها، توربین های تولید جریان شدید هوا ، موتورهای الکتریکی، نازل ها، صافی ها و بوم ها است . آنچه که در تولید قطرات سمی از اهمیت بیشتری برخوردار است، توجه به مشخصات قطره است.
شناسایی نازل ها
یکی از مهمترین اجزای سمپاش ها که نقش مؤثری در کیفیت و ویژگی های قطرات تولید شده دارد ، « نازل » است. نازل ها دارای انواع و نام های متفاوت و متنوعی هستند. اما به طور کلی دارای دو شاخه اصلی اند؛1. نازل های مخروط پاش:
صرفاً کاربری آن ها با هدف «حشره کش پاشی» و یا «قارچ کش پاشی » است و برای «علفکش پاشی» توصیه نمی شوند. البته این نوع نازل ها گاه «به صورت مخروط توپر» و گاه «با استفاده از یک ابزار نصب شده در پشت آن، به صورت مخروط توخالی» که بیشترین کاربرد را دارد به کار می روند.2. نازل های بادبزنی
به نازل های «تی جت » نیز معروفند و صرفاً با هدف «علفکش پاشی » به کار می روند،البته در مواقعی که صرفاً سمپاش لانس دار (یا نازل مخروط پاش) در اختیار داریم و ناگزیر از علفکش پاش می باشیم، «نازل شره ای » می تواند نقش مبدل را ایفا کند. بدین صورت که نازل مخروط پاشی از سر لانس باز و به جای آن نازل شره ای نصب می شود. به این ترتیب، خروجی نازل از حالت مخروط پاشی به حالت بادبزنی، مشابه نازل های تی جت تغییر وضعیت می دهد.نازل ها علاوه بر الگوی پاشش، دو نقش مهم دیگر را نیز بر عهده دارند:• میزان خروجی نازل بر حسب لیتر در دقیقه و در فشار ثابت که به عنوان دبی نازل مطرح می شود.• زاویه پاشش که همواره با ارتفاع بوم و یا نازل از روی محصول نسبت معکوس دارد. به عبارت دیگر، چنانچه به علت ناهمواری زمین، ناگزیر از افزایش ارتفاع بوم سمپاش باشیم، لازم است به همان نسبت، زاویه پاشش نیز کاهش یابد. و در صورتی که نگران انحراف قطرات سمی (دریفت) باشیم، لازم است ارتفاع بوم سمپاش را کاهش داده و به همان نسیت زاویه پاشش افزایش یابد.کارخانه های مهم نازل سازی در دنیا، با درج شماره هایی، دبی نازل و همچنین زاویه پاشش آن را در فشار ثابت مشخص می کنند.به عنوان مثال: در نازل «۸۰۰۲ تی جهت » در فشار ثابت و استاندارد:دو رقم سمت راست معرف دبی نازل و برابر است با ( 0.2*3.78=0.756) و دو رقم سمت چپ معرف زاویه پاشش است که برابر با ۸۰ درجه می باشند.همچنین نازل ها رنگ بندی می شوند تا از این طریق، هنگام انتخاب آن ها حداقل دبی را بتوان تشخیص داد.هم پوشانی نازل ها
به علت ضعف تکنیکی در ساخت نازل ها به ویژه نازل های تی جت، دبی آن ها در حاشیه پاشش، کمتر از وسط می باشد. پس باید برای دستیابی به یکنواختی پاشش، از طریق همپوشانی، این مشکل را حل کنیم. برای این کار باید ارتفاع بوم را طوری تنظیم کنیم که همه قسمت های همپوشانی شده در زیر بوم «در سطح دو بار همپوشانی (از طریق دو نازل) » و یا «در سطح سه بار همپوشانی (از طریق سه نازل) » قرار گیرند. غیر از این دو سطح، یکنواخت نشدن پاشش را در پی دارد. چنین وضعیتی به ویژه در مورد کاهش کیفیت تأثیر، بسیار محسوس خواهد بود.
صافی ها
معمولاً تأمین آب مصرفی در سمپاش، از محل هایی است که اغلب دارای گل و لای و سنگریزه می باشد. بنابراین یکی دیگر از اجزای مهم سمپاش ها که نقش مؤثری در کالیبراسیون سمپاش و یکنواختی پاشش دارد، صافی ها است، که قبل از هر سمپاشی باید کنترل و تمیز شوند.مش واحد صافی است و برابر است با تعداد
• روزنه در یک اینج طول معادل 5 سانتی متر• صافی پشت نازل = ۵۰ مش• صافی درب و یا زیر مخزن = ۳۰ مشچکه گیر نازل (چک والو)
یکی از ابزارهای جانبی متصل به نازل ها که اهمیت ویژه ای در مصرف بهینه سموم و جلوگیری از هدر رفتن آن ها دارد، چکه گیر است. مکانیزم عمل آن، اجازه عبور محلول سمی، مشروط به تأمین حداقل یک بار فشار در پشت نازل می باشد. معمولاً مخزن سمپاش، یا در انبار شارژ آب می شود و یا تأمین آب مخزن، در مناطقی دورتر از مزرعهٔ در حال سمپاشی صورت می گیرد. همچنین در انتهای باند سمپاشی شده مزرعه، که تراکتور نیاز به دور زدن دارد، باید شیرهای مقسم بسته شوند. در چنین شرایطی، چنانچه به عمل کرد جکه گیر توجه نشود و یا از مدار حذف شده باشد، علاوه بر به خطر انداختن مزارع و باغ های غیر هدف، ایجاد آلودگی در محیط زیست و در جویبارهای مسیر حرکت تراکتور، باعث به هدر رفتن مقادیر زیادی از سموم و تحمیل هزینه های اضافی بر کشاورزان می شود.طبقه بندی سمپاش ها بر حسب نوع کاربری
معمولاً سمپاش ها بر اساس نوع کاربری، بر روی محصولات زراعی و باغی استفاده می شوند. از این رو، سمپاش های رایج در ایران را می توان به تفکیک زراعی و باغی، به شرح ذیل تقسیم بندی کرد:الف: سمپاشی های زراعی
1. سمپاش اتومایزر پشتی2. سمپاش میکرونر پشتی3. سمپاش پشت تراکتوری بوم دار4. سمیاش توربینی زراعی (توربولاینر سوارشونده) و سمپاش توربولاینر زراعی کششی
ب : سمپاشی های باغی
1. سمپاش تلمبه ای ساده پشتی2. سمپاش کتابی اهرمی پشتی3. سمپاش پشتی موتوری لانس دار4. سمپاش فرقونی صد لیتری5. سمپاش زنبه ای6. سمپاش توربینی باغیالبته در شرایطی که محدودیت نوع سمیاش وجود دارد، می توان با ایجاد تغییراتی بر روی سمپاش های باغی (مانند یوم دار کردن و یا تغییر نازل)، از آنها بر روی محصولات زراعی نیز استفاده کرد. اما به منظور افزایش کیفیت سمپاشی، بهتر است برای هر محصول، سمپاش متناسب و اختصاصی همان محصول مورد استفاده قرار گیرد.سمپاش اتومایزر پشتی
تکنیک این سمپاش ، برای شکستن محلول و تولید قطره سمی ، با استفاده از جریان شدید هوا می باشد. این عمل از طریق یک توربین ساده و نصب شده بر روی محور مرکزی یک موتور دو زمانه انجام می شود. ضمن آن که به وسیله کلاهک و یا شبکه های متفاوتی که در انتهای لوله خرطومی قرار می گیرد، جهت پاشش نیز قابل کنترل است. ظرفیت مخزن این سمپاش حدود ۱۲ لیتر است. صرفاً ویژه سمپاشی مزارع طراحی گشته است هر چند به دلیل اختلاف نسبتاً زیاد بین قطر قطرات این سمپاش از نظر کیفیت سمپاشی، ضعیف ارزیابی شده است، اما با نصب هد میکرونر و یا الکترواستاتیک بر روی آن، علاوه بر اصلاح کیفیت، به میزان قابل توجهی راندمان آن نیز افزایش می یابد. کاربری آن، صرفاً حشره کش پاشی و یا قارچکش پاشی است و نباید برای علفکش پاشی استفاده شود. ضمن انکه این سمپاشی قابلیت گرد پاشی، گرانول پاشی و شعله افکن را هم دارد.سمپاش میکرونر پشتی
تکنیک این سمیاش، استفاده از نیروی گریز از مرکز، برای شکستن محلول و تولید قطرات سمی است . بدین صورت که : محلول سمی در داخل یک پیاله و یا استوانه چرخان (که در انتهای محور یک موتور الکتریکی در حال چرخش با دور زیاد فرار گرفته است) به صورت قطرات یکنواخت و همگن به اطراف تقسیم می شود. در حال حاضر، به عنوان سمپاش های نسل جدید، دارای بهترین کیفیت سمپاشی و ویژگیهای مورد انتظار قطره سمی می باشد. اما از نظر راندمان، هنوز قابل رقابت با سمپاش هوایی و یا سمپاش های توربینی نیست. مگر آنکه در آینده، اینگونه سمپاش ها نیز مجهز به کلاهک های میکرونر شود.سمپاشی تلمبه ای ساده
به طور کلی سمپاش هایی که خروجی آنها از طریق شیلنگ و لانس تأمین می شود، کاربری باغی دارند. سمپاش تلمبه ای ساده نیز، جزو همین سمپاش ها است. مخزن آن، یک استوانه فلزی با حجم ۱۰ تا ۲۵ لیتر و معمولاً از جنس گالوانیزه است که دو طرف آن را به منظور تحمل فشار هوای ذخیره شده محدب می سازند. تکنیک این سمپاش ، استفاده از محلول تحت فشار برای تولید فطرات است. بدین صورت که از طریق یک تلمبه ساده دستی، پس از رسیدن فشار مخزن به حداکثر مجاز، بر روی دوش کاربر قرار می گیرد. با تخلیه تدریجی ، محلول سمی از نازل مخروط پاش آن به صورت قطرات سمی خارج می شود. به همین دلیل در ابتدای کار، قطرات ریزتر و در انتهای کار، قطرات درشت تر است. این سمپاش صرفاً برای استفاده در حد چند درخت و یا درختچه مناسب است و نباید در مبارزه با علفهای هرز از آن استفاده شود.سمپاش کتابی اهرمی پشتی
تکنیک این سمپاش نیز محلول تحت فشار است. با این تفاوت که قشار لازم در مخزن ذخیره نمی شود، بلکه همزمان با تلمبه زنی، این فشار در پشت نازل تأمین می گردد. همچنین از نوسان ناشی از تلمبه زنی نیز به وسیله محفظه فشار که در مجاورت مخزن تعبیه شده است جلوگیری می شود . برتری عمده این سمپاش نسبت به سمپاش پشتی تلمبه ای، فشار ثابت آن در طول سمپاشی است. با استفاده از این ویژگی می توان آن را مجهز به بوم و نازل های تی جت کرد تا در مبارزه با علف های هرز نیز مورد استفاده قرار گیرد.
سمپاش پشتی موتوری لانس دار
این سمپاش تکمیل شده همان سمپاش کتابی اهرمی است. با این تقاوت که فشار لازم، به جای اهرم، توسط یک موتور دو زمانه تأمین می شود. از نظر تکنیکی، جزو سمپاش های محلول تحت فشار محسوب میگردد. حجم مخزن آن، ۲۰ تا ۲۵ لیتر است. لانس و سر لانس آن، قابلیت تغییر در زاویه پاشش و قطر قطرات را نیز دارد. همچنین با توجه به ثابت بودن فشار، می توان آن را به بوم و نازل مجهز کرد تا بر روی محصولات زراعی نیز استفاده شود.سمپاش فرقونی صد لیتری
این سمپاش برای سمپاشی باغ ها طراحی شده است. به دلیل ظرفیت مخزن آن، به فرقونی صد لیتری معروف است. دارای یک موتور چهار زمانه و پمپ پیستونی به منظور تأمین فشار مناسب سمپاشی است. قابلیت سرویس دهی از طریق دو شیر خروجی با برد ۲۵ متر از طریق شیلنگ و لانس را دارد. استفاده از این سمپاش، با توجه به معایب تکنیکی آن ، بر روی مزارع و محصولات زراعی مناسب نمی باشد. البته در صورت ضرورت می توان از محل سر لانس، با نصب یک بوم دو یا چهار متری، کاربری آن را به سمپاشی مزارع تغییر داد. اما کیفیت سمپاشی به اندازه عملکرد سمپاش های اختصاصی زراعت نخواهد بود.نکته:به منظور جلوگیری از نوسان پاششی، این سمپاش دارای اتاقک و یا محفظه فشار می باشد در صورت مشاهده لرزش شیلنگ و نوسان هنگام سمپاشی، با استفاده از تکنیک ذیل، پیوستگی جریان سمپاشی محقق خواهد شددر شرایطی که موتور روشن است و مخزن نیز به اندازه کافی دارای آب می باشد، با استفاده از دستکش بلند، نوری مکنده را از کف مخزن بیرون آورده و به مدت ده ثانیه در بیرون از مخرن نگه می داریم تا اتاقک فشار، هواگیری شود سپس توری مکنده را به داخل مخزن بر می گردانیم و در نتیجه، لرزش شیلنگ، خاتمه یافته و جریان سمپاشی، پیوسته خواهد شد. دقت شود در شرایطی که موتور روشن است. توری مکنده بیشتر از ده ثانیه بیرون نماند، زیرا موجب بروز آسیب به پمپ پیستونی سمپاشی خواهد شد.سمپاشی زنبه ای
این سمپاش نیز مشابه سمپاش فرقونی، صرفاً برای باغ ها طراحی شده است. با این تفاوت که چرخ و مخزن ثابت ندارد. به نحوی که علاوه بر تغییر در حجم مخزن، شیلنگ های مکش می تواتند به صورت موقت در داخل هر مخزنی قرار گیرد.به منظور ایجاد برد بیشتر ، از نظر طول شیلنگ های خروجی و تأمین فشار مناسب در لانس های آنتنی ( از جمله سمپاشی نخیلات)، با نصب موتور و پمپ قوی تر بر روی آن، این هدف نیز محقق می گردد. کالیبراسیون آن، مشابه سمپاش فرقونی است.
سمپاش پشت تراکتوری بوم دار
این سمپاش فقط برای سمپاشی مزارع طراحی شده. در کشور ما به طور معمول با مخزن ۴۰۰ لیتری و بوم ۸ متری ساخته می شود. از آنجا که اغلب مزارع بدون استفاده از دوربین و تکنولوزی مناسب تسطیح می گردد، معمولاً ناهموار بوده و نمی توان طول بوم را به بیشتر از ۸ متر افزایش داد. چون کالیبراسیون دقیق سمپاشی را ناممکن می سازد. البته در کشورهای دیگر، برای مزارع وسیع و هموار ، از بوم های ۴۰ متری هم استفاده می شود در ضمن با تغییر پمپ که معمولاً از توع دیافراگمی است و جایگزینی آن با پمپ پیستونی ، در صورت ضرورت می توان از طریق نصب شیلنگ و لانس ، به عنوان یک سمپاش زنبه ای نیز برای سمپاشی باغ ها از آن استفاده کرد.سمپاش پشت تراکتوری بوم دار به صورت های زیر مورد استفاده قرار می گیرد:1. سوار شونده
شافت (PTO) و دو بازوی هیدرولیک نیاز دارد.2. کششی
به این صورت که نیمه وابسته به تراکتور است. برای تأمین انرژی پمپ صرفا از شافت (PTO) استقاده می کند. با نصب سمپاش بر روی یک شاسی دارای دوچرخ نیازی به استقاده از بازوهای هیدرولیک نیست.3. خود کششی
به این صورت که کاملاً مستقل بوده و هیچگونه نیازی به سایر ماشینهای کشاورزی ندارد.کالیبراسیون
به طور کلی، کالیبراسیون در محصولات زراعی، تعیین میزان محلول مصرفی در یک هکتار با در نظر گرفتن ویژگی های مورد انتظار قطرات سمی است. برای رسیدن به این هدف ، در سمپاش های ماشینی زراعی، اعم از پشت تراکتوری بوم دار و یا توربینی زراعی ، باید سه عامل متغیر اصلی، به تناسب اهداف سمپاشی تحت کنترل فرار گیرند:• فشار سمپاشی• دبی و انتخاب نازل• سرعت
مهمترین شاخص های ارزیابی سمپاش پشت تراکتوری بوم دار ، قبل از استفاده
• باید شماره همه نازل ها از نظر دبی و زاویه پاشش یکسان بوده و شکاف نازل ها در امتداد بوم باشد. همچنین صافی ۵۰ مش در پشت آن ها وجود داشته باشد و صافیهای درب و زیر مخزن نیز کنترل گردد.• با استفاده از ظرف مدرج و یا یک پیمانه یک لیتری ، دبی نازل در یک دقیقه اندازه گیری و با شماره ان تطبیق داده شود.• فاصله نازل ها بر روی بوم، باید با شناسنامه سمپاشی تطبیق داده شود که معمولاً در سمپاشی های ایرانی ۵۰ سانتی متر به صورت ثابت است.• وجود چکه گیر (چک والو) در پشت نازل الزامی است.• از سلامت فنر ضربه گیر بر روی بوم اطمینان حاصل شود.• کلیه اتصالات، از زیر مخزن تا رگولاتور ، شیرهای مقسم و لوله های انتقال محلول به نازل و همچنین لوله برگشت به مخزن ، کنترل شود تا نشتی نداشته و عبور محلول از ان ها به طور کامل انجام شود.• از سلامت رگولاتور و پیج تنظیم کننده فشار ، اطمینان حاصل شود.• به تناسب شماره نازل ، ارتفاع بوم از روی محصول به منظور رعایت اصول همپوشانی کنترل شود.- پیش‌فرض
- جدید‌ترین
- پربازدیدترین
- بیشترین امتیاز
مرتب‌سازی مقالات:
جدید‌ترین مقالات:
مشاهده مقالات بیشتر
